ރަޝިޔާގެ ކޫރްސްކް ސަރަޙައްދަށް ޔޫކްރެއިންގެ ސިފައިން އަރައި ހަނގުރާމަ ފުޅާ ކޮށްފައި ވަނީ ހުޅަނގުގެ އެހީތެރިކަމާ އެކުގައި ކަމަށް ރަޝިޔާގެ ރައީސް ވްލަޑިމިޔަރ ޕުޓިންގެ އިސް މުޝީރެއް ތުހުމަތު ކޮށްފިއެވެ. ޔޫކްރެއިންގެ ބިޔަ ލަޝްކަރެއް ސަރަޙައްދީ ރޮނގު ހުރަސްކޮށް ކޫރްސްކަށް އަރައި ހަނގުރާމަ ފުޅާ ކޮށްފައި ވަނީ އޮގަސްޓު 6ވަނަ ދުވަހުއެވެ.
މިއީ, ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައަށް ފަހު ރަޝިޔާގެ ބިމަށް ބޭރުގެ ލަޝްކަރަކުން އަރައި, ރަށްތަކާއި އަވަށްތަކަށް އަތްގަދަ ކުރަން ފަށާފައިވާ ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ. ޔޫކްރެއިނުން ބުނީ, ރަޝިޔާއަށް ސިފައިން ފޮނުވައި ހަނގުރާމަ ފުޅާ ކޮށްފައި ވަނީ, 2022ވަނަ އަހަރުގެ ފެބުރުވަރީ މަހުގެ 24ވަނަ ދުވަހު ރަޝިޔާ ސިފައިން ޔޫކްރެއިނަށް އަރައި ފެށި ހަނގުރާމަ ހުއްޓުވަން ރަޝިޔާގެ ސަރުކާރަށް ބާރު އެޅުމުގެ ގޮތުން ކަމުގައެވެ. އަދި, ސުލްޙައިގެ މަޝްވަރާތައް ފަށަށް މަޖުބޫރު ކުރުވުމުގެ ގޮތުން ކަމުގައެވެ.
ކޫރްސްކް ސަރަޙައްދަށް ޔޫކްރެއިން ސިފައިން އަރައިގަނެފައި ވަނީ އެމެރިކާއާއި ނޭޓޯގެ މެންބަރު ޤައުމުތަކުގެ އެހީތެރިކަމާ އެކުގައި ކަމަށް ރަޝިޔާއިން ކުރާ ތުހުމަތު ވޮޝިންގޓަނުން ދޮގު ކުރެއެވެ. ވޮޝިންގޓަނާއި ހުޅަނގުގެ ބާރުތަކުން ބުނީ, ކޫރްސްކް ޢުދުވާން ފެށުމުގެ ކުރިން ޔޫކްރެއިނުން އެ ކަމުގެ މަޢުލޫމާތު ހުޅަނގާ ހިއްސާ ކޮށްފައި ނުވާ ކަމުގައެވެ. ވޮޝިންގޓަނުން ބުނީ, ކޫރްސްކް ޢުދުވާނުގައި އެމެރިކާގެ އެއްވެސް ބައިވެރިވުމެއް ނެތް ކަމުގައެވެ.
ރަޝިޔާ-ޔޫކްރެއިން ހަނގުރާމައިގައި އަމަލީ ގޮތުން ބައިވެރިވެ, ރަޝިޔާއާ ދެކޮޅަށް ތެދުވުމަކީ އެމެރިކާއާއި ހުޅަނގުގެ ބާރުތަކުން އެދޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް, ކޫރްސްކަށް އަރައިގަނެފައިވާ ޔޫކްރެއިންގެ ސިފައިން ދަނީ އެމެރިކާއާއި އިނގިރޭސިވިލާތުން ފޯރުކޮށްދީފައިވާ ހަތިޔާރު ބޭނުން ކުރަމުންނެވެ.
ރަޝިޔާގެ ރިޔާސީ ގަނޑުވަރު, ކްރެމްލިންގެ އިސް މުޝީރެއް ކަމުގައިވާ ނިކޮލައި ޕަތުރުޝެފް ވަނީ, ކޫރްސްކް ޢުދުވާނުގައި އެމެރިކާއާއި ނޭޓޯގެ ބައިވެރިވުން ނެތް ކަމަށް އެ ޤައުމުތަކުން ބުނި ނަމަވެސް އެ ކަން ދޮގު ކުރައްވާފައެވެ. "ކޫރްސްކް ޢުދުވާން ރާވާފައިވަނީ ވެސް, ހިންގަމުން ދަނީ ވެސް ނޭޓޯއާއި ހުޅަނގުގެ ބާރުތަކުގެ ޚާއްޞަ އެހީތެރިކަމާ އެކު. އެ މީހުންގެ [ހުޅަނގުގެ] ބައިވެރިވުމާއި އެހީތެރިކަމާ ނުލައި ޔޫކްރެއިނަށް އެ ކަމެއް ނުކުރެވޭނެ،" ޕަތުރުޝެފް ތުހުމަތު ކުރެއްވިއެވެ.
ޕަތުރުޝެފްގެ މި ތުހުމަތުތަކާ ގުޅިގެން ރަޝިޔާ-ޔޫކްރެއިން ހަނގުރާމައިގެ މަސްރަޙު އިތުރަށް ހޫނުވެފައިވާ ކަން ދޭހަވާ ކަމަށް މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ގަބޫލު ކުރެއެވެ. ކޫރްސްކަށް އަރާފައިވާ ޔޫކްރެއިންގެ ފައުޖުތައް ފަހަތަށް ޖައްސައި, ބޭލުމަށް ރަޝިޔާއިން ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ.
އެ ކަމަށް އައު ހައްލުތަކެއް ހޯދަން ރަޝިޔާގެ ރައީސް ވްލަޑިމިޔަރ ޕުޓިން އެ ޤައުމުގެ ޤައުމީ ސަލާމަތާ ބެހޭ މަޖިލީހާ އެކު ބޭއްވެވި ބައްދަލު ކުރެއްވުންތަކުގައި ޕަތުރުޝެފް ބައިވެރިވެ ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. "ޔޫކްރެއިނަށް އެ ޤައުމުގެ ސިޔާދަތީ މިނިވަން ކަމާއި އިސްތިޤޫލާލު ގެއްލި, ބިމުން ބަޔެއް ގެލިފައި ވަނީ ވޮޝިންގޓަނުގެ އަމަލުތަކާ ގުޅިގެން،" އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ކޫރްސްކް ސަރަޙައްދަށް އަރާފައިވާ ޔޫކްރެއިންގެ ފައުޖުން އެ ސަަރަހައްދުގައި އަސްކަރީ ކޮމާންޑު ސެންޓަރެއް ގާއިމު ކޮށްފައިވާ ކަމުގައި ޔޫކްރެއިނުން ބުންޏެވެ. ނަމަވެސް ރަޝިޔާއިން ބުނީ, ކޫރްސްކުގައި ތިބި ޔޫކްރެއިންގެ ސިފައިންނަށް ވަރުގަދަ ޙަމަލާތަކެއް އަމާޒުކޮށް, އެ މީހުން ފަހަތަށް ޖައްސަމުންދާ ކަމުގައެވެ.
ކޫރްސްކްގެ ސަރަޙައްދީ ގަވަރުނަރު އަލެކްސީ ސިމިޔިރްނޯފް ވިދާޅުވީ ގުލުޝްކާވްސްކީ ސަރަޙައްދުގައި ސެއިމް ކޯރު ހުރަސް ކުރަން ބޭނުން ކުރާ މުހިންމު ބުރިޖެއް ޔޫކްރެއިންގެ ސިފައިން ޙަމަލާދީ ހަލާކު ކޮށްލާފައިވާ ކަމުގައެވެ. އެއާ އެކު, ޔޫކްރެއިންގެ ސިފައިން ހަރަކާތްތެރިވަމުންދާ ސަރަޙައްދުތަކުގައި ދިރިއުޅޭ ޢާންމު ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން 20,000އެއްހާ މީހުން ރައްކާތެރި ހިސާބުތަކަށް ބަދަލު ކުރުމަށް ހުރަސް އެޅިފައިވާ ކަމުގައި ރަޝިޔާއިން ބުންޏެވެ.
ނިރުބަވެރި ޙަމަލާތަކެއްގެ ގޮތުގައި ޕުޓިން ސިފަ ކުރައްވާފައިވާ ޢުދުވާނުގައި ޔޫކްރެއިންގެ ސިފައިން ވަނީ 450 އަކަ ކިލޯމީޓަރުގެ ސަރަޙައްދަކަށް އަތްގަދަ ކޮށްފައެވެ. ޕުޓިން ވިދާޅުވީ, ޔޫކްރެއިނުން "ރަތް ރޮނގެއް" ހުރަސް ކޮށްފައިވާ ކަމުގައެވެ. މި ކަމާ ގުޅިގެން ހަނގުރާމަ އިތުރަށް ފުޅާ ކުރަން ރަޝިޔާއިން ވިސްނުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެއް ކަމުގައި މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ގަބޫލު ކުރެއެެވެ.
ހަނގުރާމައިގައި ޔޫކްރެެއިންގެ މައްޗަށް ކާމިޔާބު ހޯދަން ރަޝިޔާއަށް ފުރުޞަތު ނުދޭނެ ކަމުގައި އެމެރިކާއިން ދަނީ ބުނަމުންނެވެ. އަދި, ކޫރްސްކަށް އަރައިގަނެ, އެމެރިކާގެ ހަތިޔާރު ބޭނުން ކޮށްގެން ރަޝިޔާގެ ރަށްތަކާއި ސިފައިންނަށް ޙަމަލާ ދެމުން ދަނީ ޔޫކްރެއިންގެ ސިޔާދަތީ މިނިވަން ކަމާއި އިސްތިޤުލާލު ހިމާޔަތް ކުރަން ކަމަށް އެމެރިކާއިން ގަބޫލު ކުރެއެވެ. ނަމަވެސް, ރަޝިޔާގެ އިތުރު ސަރަޙައްދުތަކަށް ޔޫކްރެއިނުން އަތްގަދަ ކުރަމުންދާ ނަމަ, ހަނގުރާމައިގެ މަސްރަޙު އިތުރަށް ހޫނުވުމަކީ އެމެރިކާއިން ކަންބޮޑުވާ މައްސަލައެކެވެ.
ހަނގުރާމައިގައި ރަޝިޔާއިން ވަނީ ޔޫކްރެއިންގެ ބިމުގެ 18 އިންސައްތައަށް އަތްގަދަ ކޮށްފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ޔޫކްރެެއިންގެ އިރުމަތީ ދޮންބާސްގައި އޮތް ލުހާންސްކާއި ދޮންޏެސްކުގެ ބޮޑު ސަރަޙައްދެއްގެ އިތުރުން ދެކުނުގައި އޮތް ޒަޕޮރީޜިޔާގެ ބައެއް ސަރަޙައްދުތައް ހިމެނެއެވެ. ޔޫކްރެއިންގެ އެންމެ ދެކުނުން އޮތް ކްރައިމިޔާއަކީ ވެސް ރަޝިޔާއިން 2014ވަނަ އަހަރު އަތްގަދަ ކޮށްފައިވާ ބިމެކެވެ.