ފާއިތުވި 20 އަހަރު ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި ހިންގާ އެންމެ ބޮޑު ޢުދުވާނުގައި އެތައް ބަޔަކު ޝަހީދުވެއްޖެ
ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ހައްދުފަހަނަ އެޅި ސިފައިން ފަލަސްޠީނުގެ ހުޅަނގު އައްސޭރިއަށް އަރައި ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނެއް ހިންގަން ފަށައިފިއެވެ. އެއީ, ފާއިތުވި ދެ ދަހަރެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި ހިންގާ އެ ފަދަ އެންމެ ބޮޑު, އަދި ނުރައްކާތެރި ޢުދުވާނެވެ. ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި އެންމެ ފަހުން އެ ފަދަ ޢުދުވާނެއް ހިންގާފައި ވަނީ 2002ވަނަ އަހަރު ޖަނީންގައެވެ.
މި ފަހަރު ޔަހޫދީ ފައުޖުން ބަރުހަތިޔާރާ އެކު އަރައިގަނެފައި ވަނީ ހުޅަނގު އައްސޭރީގެ އުތުރުގައި އޮތް ސަރަޙައްދުތަކަށެވެ. ޖަނީނާއި ޡުލްކަރްމުގެ އިތުރުން ޠޫބަސްގައި ހިންގަމުންދާ ޢުދުވާނުގައި މިހާތަނަށް 11 މީހުން ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ ކަމުގައި ފަލަސްޠީނުގެ ޞިއްޙަތާ ބެހޭ ވުޒާރާއިން ހާމަކުރެއެވެ. ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ނިރުބަވެރި ސިފައިންގެ އިތުރުން އަސްކަރީ އުޅަނދުފަހަރާއި, ހެލިކޮޕްޓަރުތަކާއި ޑްރޯންތައް ދަނީ އެ ސަރަޙައްދުގައި ޙަރަކާތްތެރިވަމުންނެވެ. އަދި, ފަލަސްޠީނުގެ މުސްލިމުންގެ ގެދޮރަށް ރަޙުމު ކުޑަ ޙަމަލާތަކެއް އަމާޒު ކުރަމުންނެވެ.
އެންމެ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ސިފައިން އަރައިގަނެފައި ވަނީ ޖިނީން ރެފިއުޖީ ކޭމްޕަށެވެ. ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ އަނިޔާވެރި ސިފައިން ވަނީ އެ ކޭމްޕުގައި ހުންނަ ދެ ހަސްފަތާލެއް ވަށައިލައި, އެ ދެ ތަން ބަންދު ކޮށްފައެވެ. އެއީ, ހުސްވި އަހަރުގެ އޮކްޓޫބަރު މަހު ޣައްޒާގެ މުސްލިމުން ޝަހީދުކޮށް ނެތިކޮށްލަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނެއް ފެށި ފަހުން ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި ހިންގާ އެ ފަދަ އެންމެ ބޮޑު ގަތުލުއާންމެވެ.
ފަލަސްޠީނުގެ މިނިވަން ކަމަށް ޖިހާދު ކުރާ ޖަމާޢަތްތައް ކަމުގައިވާ ޙަމާސާއި އިސްލާމިކް ޖިހާދުގެ އިތުރުން ފަތްޙު ޖަމާޢަތުން ބުނީ, ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި ޢުދުވާން ހިންގަމުންދާ ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ހައްދުފަހަނަ އެޅި ސިފައިންނާ ކުރިމަތިލަމުންދާ ކަމަށާއި, އެ މީހުންނަށް އަމާޒުކޮށް ވަރުގަދަ ޙަމަލާތަކެއް ދެމުންދާ ކަމުގައެވެ. ޔަހޫދީ ފައުޖުން ބުނީ މުޖާހިދުންގެ ފަސް މީހުން ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާނެ ކަމުގައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ޙަމާސްގެ ދެ މެންބަރުންނާއި އިސްލާމިކް ޖިހާދުގެ ތިން މުޖާހިދުން ހިމެނޭ ކަމުގައި އެ ދެ ޖަމާޢަތުން ހާމަކުރިއެވެ.
ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ އުރުދުންގެ ވާދީއަށް ވެސް ޙަމަލާތަކެއް އަމާޒު ކޮށްފައެވެ. އެ ސަރަޙައްދުގައި އޮންނަ ފާރިޢު ކިޔާ އަވަށަކަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ދިން ޑްރޯން ޙަމަލާއެއްގައި ހަތަރު މީހުން ޝަހީދު ކޮށްލިއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ޒުވާން އުމުރު ފުރައިގެ ދެ ކުދިން ހިމެނެއެވެ. "ވަރަށް ހަލުވި ދުވެލީގައި މަތިން އެއްޗެއް ވެއްޓުނުހެން ހީވި. އެއަށް ފަހު ބާރު ގޮވުމެއް ގޮވި. އަޅުގަނޑުގެ މެޔަށް ވެސް ބޮޑެތި ޒަޚަމުތަކެއް ލިބުނު،" އެ ދެ ކުދިންގެ ބައްޕަ, މަސްޢޫދު ނަޢާޖާ ބުންޏެވެ.
މީގެ ދިހަ މަސް ކުރިން ޣައްޒާގައި ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނެއް ފެށި ފަހުން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި ހިންގާފައިވާ ގަތުލުއާންމުތަކުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 662އަށް އުފުލިފައެވެ. އަދި, ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 5,400އަށް އަރައެވެ. މީގެ އިތުރުން, ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ އެތަކެއް ހާސް ބަޔަކު ހުޅަނގު އައްސޭރިން ހައްޔަރު ކޮށްގެން ގެންގޮސްފައެވެ.
ޔަހޫދީން ފައުޖުން ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި ލާއިންސާނީ ޢުދުވާންތަކެއް ހިންގަމުން މި ދަނީ, ފަލަސްޠީނުގެ ބިންތަކަށް ޔަހޫދީން ވެރިވެގަނެފައި ވަނީ ބައިނަލްއަޤުވާމީ ޤާނޫނުތަކާ ޚިލާފަށް ކަމަށް އދގެ އެންމެ މަތީ ކޯޓު, އިންޓަރނޭޝަނަލް ކޯޓް އޮފް ޖަސްޓިސް (އައިސީޖޭ)ން ޙުކުމް ކޮށްފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ. ހުޅަނގު އައްސޭރިއާއި އިރުމަތީ ބައިތުލްމަޤްދިސްގައި ވަޒަންވެރި ކޮށްފައިވާ ޔަހޫދީން އެ ސަރަޙައްދުން ބާލައި, އެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި ތިބި ޔަހޫދީ ފައުޖުގެ ސިފައިން ފޭބުމަށް ޖުލައި 19ވަނަ ދުވަހު އައިސީޖޭން ނެރުނު ޙުކުމުގައި އަމުރު ކޮށްފައިވެއެވެ.
2023 އޮކްޓޫބަރު 7ގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ފެށި ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 40,534އަށް އުފުލިފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި 16،000އަށްވުރެ ގިނަ ޢަދަދަކަށް މައުސޫމު ކުޑަކުދިން ހިމެނެއެވެ. އަދި، ޔަހޫދީ ފައުޖުން ސުންނާފަތި ކޮށްލާފައިވާ އިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި އިތުރު 10،000އަށްވުރެ ގިނަ މީހުންގެ ހަށިތައް ތާށިވެފައިވާ ކަމުގައި ޣައްޒާގެ އޮފިޝަލުން ގަބޫލު ކުރެއެވެ. ޔަހޫދީންގެ ރަޙުމު ކުޑަ ޙަމަލާތަކުގައި ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 93,778އަށް އުފުލިފައެވެ.