ވެނެޒުއެލާގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވާދަ ކުރެއްވި އިދިކޮޅު ކެނޑިޑޭޓު, އެދްމުންދޯ ގޮންޒާލޭޒް ޤައުމު ދޫކޮށް ސްޕެއިނަށް ވަޑައިގަންނަވައި, އެ ޤައުމުން ޙިމާޔަތް ހޯއްދަވަން މަސައްކަތް ފަށްޓަވައިފިއެވެ. ވެނެޒުއެލާގައި ޖުލައި މަހު ބޭއްވި ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ކާމިޔާބީ ހޯއްދަވާފައި ވަނީ ރައީސް ނިކޮލަސް މަދޫރޯ ކަމަށް އެ ޤައުމުގެ އިންތިޚާބުތަކާ ބެހޭ އިދާރާއިން ވަނީ އިޢުލާނު ކޮށްފައެވެ. ނަމަވެސް, އިދިކޮޅުން ދަނީ ނަތީޖާ އޮޅުވައިލާފައިވާ ކަމަށް ތުހުމަތު ކުރަމުންނެވެ. އަދި, އެ ނަތީޖާ ޤަބޫލު ކުރަން ބައިނަލްއަޤުވާމީ މުޖުތަޖަޢުން ވެސް ދަނީ ދެކޮޅު ހަދަމުންނެވެ.
ސްޕެއިނަށް ވަޑައިގަންނަވައި, ގޮންޒާލޭޒް އެ ޤައުމުގެ ޙިމާޔަތަށް އެދި ވަޑައިގަންނަވާފައިވާ ކަން ހާމަ ކުރައްވާފައި ވަނީ ސްޕެއިންގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާއިންނެވެ. އޭނާ ސްޕެއިންގެ ތޮރެޚޯން ދެ އަރްދޯޒް އަސްކަރީ މަރުކަޒަށް ވަޑައިގަންނަވާފައި ވަނީ އަނބިކަނބަލުންނާ އެކުގައެވެ. އެމެރިކާގެ އިތުރުން ވިލާތުގެ އިއްތިހާދު (އީޔޫ)އާއި ދެކުނު އެމެރިކާ ބައްރުގެ ބާރުގަދަ ޤައުމުތަކުން ވެސް ޤަބޫލު ކުރާ ގޮތުގައި, ވެނެޒުއެލާގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ކުރި ހޯއްދަވާފައި ވަނީ ގޮންޒާލޭޒެވެ.
75 އަހަރުގެ ގޮންޒާލޭޒް ޤައުމު ދޫކޮށް ސްޕެއިނަށް ވަޑައިގަންނަވާފައި މި ވަނީ, އޭނާ ހައްޔަރު ކުރުމަށް ވެނެޒުއެލާގެ ސަރުކާރުން އަމުރެއް ނެރުމާ ގުޅިގެންނެވެ. މަދޫރޯގެ ސަރުކާރުން އޭނާއާ ދެކޮޅަށް އުފުލާފައި ވަނީ ސަރުކާރު ވައްޓައިލަން ރޭވުމުގެ ދަޢުވާއެވެ. މީގެ އިތުރުން, އެހެން ކުށްތައް ކުރުމުގެ ދަޢުވާ އުފުލާފައިވާ ކަމުގައި ވެސް މަސްރަޙު ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުންޏެވެ.
"މިއީ, ވެނެޒުއެލާގެ ޑިމޮކުރަސީއަށް ވަރަށް ހިތާމަވެރި ދުވަހެއް. ޑިމޮކުރަސީއެއްގައި, ސިޔާސީ ވެރިއަކަށް އެހެން ޤައުމެއްގެ ޙިމާޔަތް ހޯދަން ޖެހިގެން ނުވާނެ،" އީޔޫގެ ޚާރިޖީ ސިޔާސަތާ ބެހޭ މުޝީރު ޖޮސެފް ބޮރެއި ވިދާޅުވިއެވެ.
ގޮންޒާލޭޒް ސްޕެއިނަށް ވަޑައިގެންނެވުމުން އެމެރިކާއިން ވެސް ވަނީ އެ ކަމާ މެދު ކަންބޮޑުވުން ފާޅު ކޮށްފައެވެ. އެމެރިކާގެ ޚާރިޖީ ވަޒީރު އެންތަނީ ބްލިންކަން ވިދާޅުވީ, ގޮންޒާލޭޒަކީ ވެނެޒުއެލާގައި "ޑިމޮކުރަސީ އަލުން ގާއިމު ކުރުމަށް އޮތް އެންމެ ބޮޑު އުންމީދު" ކަމުގައެވެ. "މަދޫރޯއާއި އޭނާގެ ވާގިވެރިންނަށް ގަދަ ބާރުން ވެރިކަމުގައި ދެމިތިބުގެ ފުރުޞަތު ދީގެން ނުވާނެ."
ވެނެޒުއެލާގެ ނައިބު ރައީސް ދެލްސީ ރޮދްރީގޭޒް ވިދާޅުވީ, ޤައުމު ދޫކޮށް ސްޕެއިނަށް ގޮންޒާލޭޒް ވަޑައިގަންނަވާފައި ވަނީ މަދޫރޯގެ ސަރުކާރުން އެ ކަމުގެ ފުރުޞަތު ފަހިކޮށްދިނުމުން ކަމުގައެވެ. އަދި, އެ ފުރުޞަތު ގޮންޒާލޭޒަށް ދީފައި ވަނީ, ޤައުމަށް ހަމަޖެހުމާއި ސުލްޙަ ގެނައުމުގެ ބޭނުމުގައި ކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް, ސްޕެއިންގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާއިން ބުނީ, ގޮންޒާލޭޒް ޤައުމު ދޫކޮށް ވަޑައިގެންނެވުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ވެނެޒުއެލާގެ ސަރުކާރުން އެއްވެސް މަޝްވަރާއެއް ކޮށްފައި ނެތް ކަމުގައެވެ.
ޖުލައި 28ވަނަ ދުވަހު ބޭއްވި ރިޔާސީ އިންތިޚާބު, ބޮޑު އަޣުލަބިއްޔަތަކުން ކާމިޔާބު ކޮށްފައި ވަނީ ގޮންޒާލޭޒް ކަމަށް އިދިކޮޅު އިއްތިޙާދުން ދަނީ ތަކުރާރުކޮށް ބުނަމުންނެވެ. އެ ކަމަށް ބާރުދޭ ހެކިތަކުގެ އިތުރުން, ވޯޓުގެ ނަތީޖާ ވެސް އިދިކޮޅު އިއްތިޙާދުން ވަނީ އިންޓަރނެޓުގައި ޝާއިޢު ކޮށްފައެވެ. ނަމަވެސް, މަދޫރޯގެ ސަރުކާރުން ދަނީ އެ ކަން ދޮގު ކުރަމުންނެވެ. އަދި, ކަނާތު ފިޔައަށް ތާޢީދު ކުރާ ޕާޓީތަކުން ސަރުކާރު ވައްޓައިލަން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަމަށް ތުހުމަތު ކުރަމުންނެވެ.
ވެނެޒުއެލާގެ މައި އިދިކޮޅު ޕާޓީގެ ވެރިޔާ މަރީނާ ކޮރީނާ މަޗާދޯ ވެސް ވަނީ ގޮންޒާލޭޒް ސްޕެއިނަށް ވަޑައިގަންނަވާފައިވާ ކަން ކަށަވަރު ކޮށްދެއްވާފައެވެ. ޖުލައިގައި ބޭއްވި ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ގޮންޒާލޭޒް ވާދަ ކުރައްވާފައި ވަނީ ދަޢުލަތުގެ އެއްވެސް މަޤާމަކަށް ވާދަ ކުރުމަށް މަދޫރޯގެ ސަރުކާރުން މަޗާދޯއަށް ހުރަސް އެޅުމާ ގުޅިގެންނެވެ. މަޗާދޯ ވިދާޅުވީ, ގޮންޒާލޭޒް ސްޕެއިނަށް ވަޑައިގަންނަވާފައި ވަނީ އޭނާގެ "މިނިވަން ކަމާއި, ނަޒާހާތްތެރި ކަމާއި, ފުރާނަ" ސަލާމަތް ކުރުމަށް ކަމުގައެވެ.
"[ގޮންޒާލޭޒަށް ދެމުންދާ] އިންޒާރުތަކާއި, ނެރެފައިވާ ހައްޔަރު ކުރުމުގެ އަމުރުތަކާއި, ބްލެކްމެއިލް ކުރުމަށް [މަދޫރޯގެ ސަރުކާރުން] ކުރަމުން ދިޔަ މަސައްކަތްތަކުން ހާމަވަނީ, ގޮންޒާލޭޒްގެ އަނގަ ބަންދު ކުރަން ސަރުކާރުގައި އެއްވެސް ހަރުދަނާ އަސާސެއް ނެތް ކަން, އަދި ނުކުރާނެ އެއްވެސް ކުށެއް ނެތް ކަން،" މަޗާދޯ ވިދާޅުވިއެވެ.
ސްޕެއިނުން ޙިމާޔަތް ހޯއްދެވި ނަމަވެސް, ވެނެޒުއެލާގައި އިސްލާޙަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތައް ގޮޮންޒާލޭޒް ހުއްޓައިނުލައްވާނެ ކަމުގައި ވެސް މަޗާދޯ ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި, 2025 ޖަނަވަރީ 10ވަނަ ދުވަހު, އައު ރައީސް ކަމުގެ މަޤާމުގެ ހުވާ ކުރައްވާނީ ގޮންޒާލޭޒް ކަމުގައި ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
ގޮންޒާލޭޒަށް ސްޕެއިން ޙިމާޔަތް ފޯރުކޮށްދޭނެ ކަމުގެ އިޝާރާތެއް އެ ޤައުމުގެ ޚާރިޖީ ވަޒީރު ހޮސޭ މަނުއެލް އަލްބާރޭސް ވަނީ ދެއްވާފައެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ, ނަފުސާއި ފުރާނައަށް ނުރައްކާވެފައިވާ ކޮންމެ މީހަކަަށް ޙިމާޔަތް ދިނުމަށް ސްޕެއިނާއި އެ ޤައުމުގެ އެމްބަސީތަކުން ތައްޔާރަށް އޮތް ކަމުގައެވެ. އަދި, ގޮންޒާލޭޒަށް ޙިމާޔަތް ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ މަސައްކަތް ފަށާފައިވާ ކަމުގައި ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.