އޭޝިޔާ ބައްރުގެ ސަރަޙައްދުގައި މި އަހަރު އުފެދުނު އެންމެ ނުރައްކާތެރި ތޫފާން ކަމުގައިވާ ޔާގީ ވިއެޓްނާމްގެ ސަރަޙައްދުތަކަށް އެރުމާ ގުޅިގެން ހިނގި އެކި ހާދިސާތަކުގައި މަރުވި މީހުންގެ ޢަދަދު 150އަށް އުފުލިއްޖެއެވެ. ތޫފާނާ ގުޅިގެން މެދުކެނޑުމެއް ނެތި ބޯކޮށް ވާރޭވެހި, އެ ޤައުމުގެ އުތުރުގައިވާ ޕްރޮވިންސުތަކުގެ ބޮޑު ސަރަޙައްދެއްގައި ވަނީ ފެންބޮޑުވެފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ވެރިރަށް ހަނޯއީގެ ރަށް ބޭރުގައިވާ ސަރަޙައްދުތައް ހިމެނެއެވެ.
ތޫފާން ޔާގީއާ ގުޅިގެން ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު މަރުވެފައި ވަނީ ފެންބޮޑުވުމާއި, ބިންގަނޑު ކެނޑުމާއި ކިސަޑު ފޭބުމުގެ ހާދިސާތަކުގައެވެ. ވިއެޓްނާމްގެ ކާރިސާތަކާ ބެހޭ އިދާރާއިން ބުނީ, އެ ހާދިސާތަކުގައި ގެއްލުނު ކަމަށް ބެލެވޭ އިތުރު 140 މީހުން ހޯދުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަމުގައެވެ. ފެންބޮޑުވުމާއި, ކިސަޑު ފޭބުމުގެ ހާދިސާތަކުގައި އިތުރު 764 މީހަކަށް އަނިިޔާވި ކަމުގައި ވެސް އެ އިދާރާއިން ބުންޏެވެ.
ތޫފާނުގެ އަސަރު އެންމެ ފުރަތަމަ ކޮށްފައި ވަނީ ވިއެޓްނާމުގެ އިރުއުތުރުގައިވާ ސަރަޙައްދުތަކަށެވެ. އެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި ފެންބޮޑުވެ, ބައެއް ހިސާބުތަކުގެ ބިންގަނޑު ކެނޑުމާ ގުޅިގެން ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ލިބުނެވެ. ގެއްލުން ލިބިފައިވާ ތަންތަނުގެ ތެރޭގައި ޢާންމުންގެ ގެދޮރާއި ސިނާޢީ މަސައްކަތްތައް ކުރާ ކާރުޚާނާތައް ހިމެނެއެވެ. ތޫފާން ޔާގީ ވިއެޓްނާމްގެ ރަށްތަކަށް އަރާފައި ވަނީ ފިލިޕީންސާއި ޗައިނާގެ ދެކުނުގައި އޮތް ހައިނާންގެ ސަރަޙައްދުތަކަށް ވެސް އަރައި, ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ދިނުމަށް ފަހުއެވެ.
ތޫފާނާ ގުޅިގެން ވިއެޓްނާމްގެ އުތުރުގެ ސަރަޙައްދުތަކުން ދެމޭ ގިނަ ކޯރުތަކެއް ވަނީ ފުރި, ބަންޑުންވެފައެވެ. އެއާ އެކު ޢާންމުން ދިރިއުޅޭ ގިނަ ސަރަޙައްދުތަކެއްގައި ވަނީ ފެންބޮޑުވެފައެވެ. ވިއެޓްނާމްގެ އުތުރުގައި އޮންނަ ފޫ ތޯ ޕުރޮވިންސުގައި ބުރިޖެއް ވެއްޓި, އަށް މީހުން ގެއްލިފައިވާ ކަމުގައި އެ ޤައުމުގެ އިދާރާތަކުން ބުންޏެވެ. އެއީ, މީގެ 30 އަހަރު ކުރިން ބިނާ ކޮށްފައިވާ ބުރިޖެކެވެ. އެ ހާދިސާއާ ގުޅިގެން, ބުރިޖުތައް ހުރަސްކޮށް ދަތުރު ކުރުން ވަނީ މަނާ ކޮށްފައެވެ.
ފެންބޮޑުވުމާ ގުޅިގެން ވިއެޓްނާމްގެ އުތުރުގެ ސަރަޙައްދުތަކުގައި ދިރިއުޅޭ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު ރައްކާތެރި ހިސާބުތަކަށް ބަދަލު ކުރަން ޖެހުނެވެ. ނަމަވެސް, ރައްކާތެރި ހިސާބުތަކަށް ބަދަލު ކޮށްފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު އެ ޤައުމުގެ އިދާރާތަކުން ހާމަ ކޮށްފައެއް ނެތެވެ.
މި ވަގުތު ފެންބޮޑުވުމުގެ ނުރައްކާ އެންމެ ބޮޑަށް ކުރިމަތިވެފައި ވަނީ ވެރިރަށް ހަނޯއީއަށެވެ. އެ ކަމާ ގުޅިގެން, ރައްކާތެރި ކަމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމަށް ސަރުކާރުން ވަނީ ހަނޯއީގެ ލޮންގ ބިއެން ޑިސްޓްރިކްޓުގައި ދިރިއުޅޭ ރައްޔިތުންނަށް އިރުޝާދު ދީފައެވެ. އަދި, ރައްކާތެރި ހިސާބުތަކަށް ބަދަލުވާން ތައްޔާރުވެ ތިބުމަށް ވެސް އަންގާފައެވެ. "ރަތް ކޯރުގެ ފެންގަނޑު ވެސް ދަނީ ބޮޑުވަމުން،" ވިއެޓްނާމް ސަރުކާރުން ހާމަ ކުރިއެވެ.
މީގެ އިތުރުން, ބަކް ސާންގ ޕުރޮވިންސުގައި ދިރިއުޅޭ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު ރައްކާތެރި ހިސާބުތަކަށް ބަދަލު ކޮށްފައިވާ ކަމުގައި ވެސް ވިއެޓްނާމްގެ ސަރުކާރުން ބުންޏެވެ. ފެންބޮޑުވުމާ ގުޅިގެން އެ ސަރަޙައްދަށް ލިބިފައިވާ ގެއްލުމުގެ އަގު 12.1 މިލިޔަން އެމެރިކާ ޑޮލަރަށް އަރާނެ ކަމަށް އަންދާޒާ ކުރެވެއެވެ. އެ ސަރަޙައްދުގެ ރައްޔިތުން ރައްކާތެރި ހިސާބުތަކަށް ބަދަލު ކުރުމުގެ މަސައްކަތުގައި 4,600އެއްހާ ސިފައިން ވެސް މިހާރު ދަނީ ހަރަކާތްތެރިވަމުންނެވެ.
ތޫފާން ޔާގީގެ ސަބަބުން ވިއެޓްނާމުން އެންމެ ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބަޔަކު މަރުވެފައި ވަނީ ލައޯ ކާއީ ޕުރޮވިންސުގައެވެ. އެ ޤައުމުގެ ކާރިސާތަކާ ބެހޭ އިދާރާއިން ބުނީ, ލައޯ ކާއީގައި ހިނގި ބިންގަނޑު ކެނޑުމާއި ކިސަޑު ފޭބުމުގެ ހާދިސާތަކުގައި 19 މީހުން މަރުވި ކަމުގައެވެ. އަދި, އިތުރު 36 މީހުން ގެއްލިފައިވާ ކަމުގައެވެ. މި ތޫފާނާ ގުޅިގެން ލިބިފައިވާ ގެއްލުމުގެ ފުރިހަމަ އަންދާޒާތައް ވިއެޓްނާމް ސަރުކާރުން އަދި ހާމަ ކޮށްފައެއް ނެތެވެ. ނަމަވެސް, 29,543 ހެކްޓަރުގެ ދަނޑުބިން ހަލާކުވެ, 50,000އަށްވުރެ ގިނަ ގެދޮރަށް ގެއްލުންވެފައިވާ ކަމުގައި އެ ޤައުމުގެ ކާރިސާތަކާ ބެހޭ އިދާރާއިން ހާމަ ކުރިއެވެ.