ޝަހީދުންގެ ދުވަހުގެ ސިންތާއިން ދިވެހި ތާރީޚު ދުށް ޝަހީދުންނާ ބެހޭ ގިނަ މަޢުލޫމާތުތަކެއް

މިއަހަރުގެ ޝަހީދުންގެ ދުވަހުގެ މުނާސަބަތުގައި ބޭއްވި ސިންތާގައި ދިވެހި ތާރީޚު ދުށް ޝަހީދުންނާ ބެހޭ ގިނަ މަޢުލޫމާތުތަކެއް ހިއްސާކޮށްފިއެވެ.

މިސިންތާ ބާއްވާފައިވަނީ ދިވެހިބަހާއި ސަގާފަތާއި ތަރިކައާ ބެހޭ ވުޒާރާއިންނެވެ.

ސިންތާގައި ވާހަކަފުޅުދައްކަވަމުން ދިވެހިބަހާއި ސަގާފަތާއި ތަރިކައާ ބެހޭ ވަޒީރު އާދަމް ނަޞީރު އިބްރާހިމް ވިދާޅުވީ ޝަހީދުވެ ފުރާނަ ދަނީ ޖަމާޢަތެއް ނުވަތަ ބަޔަކު ވަޒަންވެރިވެގެން ތިބި ތަނެއް ސަލާމަތްކުރުމަށްޓަކައި ކުރެވޭ މަސައްކަތުން ކަމަށެވެ. އަދި އެ ވެވޭ ޤުރުބާނީ ގުޅިފައިވަނީ ހިތުގައި އޮންނަ ޤައުމީ ލޯތްބާއި ކަމަށާއި އެހެންކަމުން ޤައުމިއްޔަތުގެ ވިސްނުމެއް ދިވެހި މުޖުތަމަޢުގައި އާލާކުރަންޖެހޭކަން ވަޒީރު ތަކުރާރު ކުރެއްވިއެވެ.

"އަޅުގަނޑުމެންގެ އިމަށް ނުރައްކާވާ ކޮންމެ ހާލަތެއްގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ކޮންމެވެސް ބަޔަކު ފުރާނަދޭ. ޤުރުބާންވޭ. 1558 ގައި ޕޯޗުގީޒުން ދިން ހަމަލާގައި ޢަލީ ރަސްގެފާނަށް ވާގިވެރިވި ބައެއް ދިވެހީންނާއެކު އެ ރަސްގެފާނު ޤުރުބާންވި. ބޮޑު ތަކުރުފާނުގެ ޖިހާދުގައިވެސް ޢަލީ ތަކުރުފާނު ޝަހީދުވި." ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ.

ވަޒީރު ވިދާޅުވީ ރާއްޖޭގެ ތާރީޚަށް ބަލާއިރު ކޮންމެ 200 އަހަރަކުން ދިވެހި މިނިވަންކަމަށް ލޮޅުންއަރާފައި އެބައޮތް ކަމަށެވެ. އަދި ޤައުމެއް ދެމި އޮންނާނީ މި ކަންކަމާ ގުޅުންހުރި ޢިލްމުތައް ފޯރުކޮށްދީގެން ކަމަށާއި ޤައުމިއްޔަތު މަޝްރޫޢުގެ ދަށުން އެ ޢިލްމު ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ މަސައްކަތްކުރަމުންދާކަމަށް ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ.

ދިވެހިބަހާ ބެހޭ ވުޒާރާއިން ބޭއްވި މިސިންތާގައި ދިވެހި ތާރީޚު ދުށް ޝަހީދުންނާ ބެހޭގޮތުން މަޢުލޫމާތު ދިނުމަށް ޚާއްސަ ޕެނަލް ޑިސްކަޝަނެއް ވަނީ ކުރިއަށް ގެންގޮސްފައެވެ. މި ޕެނަލް ޑިސްކަޝަންގައި މަޢުލޫމާތު ދެއްވީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމީ ޔުނިވަރސިޓީގެ ސީނިއަރ ލެކްޗަރަރ މުޙައްމަދު ދީދީއާއި ދިވެހިބަހުގެ އެކެޑެމީގެ މެންބަރު އިޔާޒް ޖާދުﷲ ނަސީމާއި ދިވެހިބަހާ ބެހޭ ވުޒާރާގެ ތާރީޚާ ބެހޭ މުޝީރު އަޙްމަދު ޢަލާ ދީދީއެވެ.

މި ޕެނަލް ޑިސްކަޝަންގައި ދިވެހި ތާރީޚު ދުށް ތިން ޝަހީދެއްގެ މައްޗަށް އަލިއަޅުވާލައްވާފައިވެއެވެ. އެ ތިން ޝަހީދުންނަކީ 1558ވަނަ އަހަރު ޕޯޗުގީޒުންނާ ހަނގުރާމަކުރައްވާ ޝަހީދުވެވަޑައިގެންނެވި އައްސުލްޠާނުލް ޢަލީ (ހަވަނަ) ސިރީ އައުދަ ސިޔާކަ ކައްތިރި ބަވަނަ މަހާރަދުންނާއި ޕޯޗުގީޒުންގެ ކިބައިން ދިވެހި ޤައުމު މިނިވަންކޮށްދެއްވުމަށް މުޙައްމަދު ތަކުރުފާނު ކުރެއްވި ޖިހާދުގައި އެ ތަކުރުފާނުގެ ބޭބޭފުޅު ޢަލީ ތަކުރުފާނާއި 1988ވަނަ އަހަރުގެ ޢުދުވާނީ ހަމާލާގައި ދުޝްމަނުންނާ ހަނގުރާމާކުރައްވާ ޝަހީދުވެވަޑައިގެންނެވި ޝަހީދު ކޯޕަރަލް ޙުސައިން އާދަމެެވެ.

ރާއްޖޭގައި ޝަހީދުންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރުމަށް ސަރުކާރުން ނިންމަވާފައިވަނީ ޕޯޗުގީޒުންގެ އަތްދަށުން ދިވެހި ޤައުމާއި މިނިވަންކަން ދިފާޢުކޮށް މާތްވެގެންވާ އިސްލާމްދީނުގެ ޙައްޤުގައި ހަނގުރާމަކުރައްވާ ޝަހީދުވެވަޑައިގެންނެވި ހިތްވަރުގަދަ ދިވެހި ބަޠަލް އައްސުލްޠާން ޢަލީ 6 ވަނަ ސިރީ އައުދަ ސިޔާކަ ކައްތިރި ބަވަނަ މަހާރަދުން ނުވަތަ ޢަލީ ރަސްގެފާނު ޝަހީދުވެވަޑައިގެންނެވި ދުވަހަށް ނިސްބަތްކޮށެވެ.

މިއީ މާތްވެގެންވާ އިސްލާމްދީނާއި، ދިވެހިންގެ މިނިވަންކަމުގެ ދިފާޢުގައި ޖިހާދުވެވަޑައިގެންނެވި ޤައުމީ ބަޠަލުންގެ ޛިކުރާ އައުކުރުމުގެ މަޤްޞަދުގައި ފާހަގަކުރަމުން އަންނަ ދުވަހެކެވެ.

ރާއްޖޭގައި ޝަހީދުންގެ ދުވަސް ފުރަތަމަ ފާހަގަކުރަން ފެށީ ހިޖުރައިން 1400 ވަނަ އަހަރުގެ ޝަޢުބާންމަހުގެ 1 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އެއީ މީލާދީން 14 ޖޫން 1980 ގައެވެ.