ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގެ މުސްލިމުން ޝަހީދުކޮށް ނެތިކޮށްލަން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާން ހުއްޓުމަކަށް ގެނައުމާ މެދު ކުރަމުންދާ މަޝްވަރާތަކުން ވަކިވާން ނިންމާފައިވާ ކަން, ޣައްޒާގައި ވެރިކަން ކުރާ ޙަމާސް ޖަމާޢަތުން އިޢުލާނު ކޮށްފިއެވެ. އޮގަސްޓު 15ވަނަ ދުވަހު ފަށާނެ ކަމަށް އިޢުލާނު ކޮށްފައިވާ މަޝްވަރާތަކުގައި ޙަމާސުން ބައިވެރި ނުވާނެ ކަން އެ ޖަމާޢަތުން ހާމަކޮށްފައި ވަނީ, ޔަހޫދީންނަށް ނުރައްކާތެރި ޙަމަލާތަކެއް ދޭން އީރާނުން އިންޒާރުދީ, ތައްޔާރުވަމުންދާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ.
މަޝްވަރާތަކުގައި ބައިވެރިނުވާނެ ކަން ޙަމާސުން ހާމަކޮށްފައިވީ ނަމަވެސް އެމެރިކާއިން ބުނީ, ޤަޠަރުގެ ވެރިރަށް ދަވްޙާގައި ފަށަން ހަމަޖެހިފައިވާ މަޝްވަރާތައް ކުރިން ރާވާފައިވާ ގޮތަށް ކުރިއަށްދާނެ ކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް, އެ މަޝްވަރާތަކުގައި ބައިވެރިވެ ވަޑައިގެންނެވުމަށް އެމެރިކާގެ ޚާޜިޖީ ވަޒީރު އެންތަނީ ބްލިންކަން މެދުއިރުމައްޗަށް ކުރައްވަން ހަމަޖެހިފައި އޮތް ދަތުރުފުޅު ފަސް ކުރައްވާފައިވާ ކަމުގައި އެމެރިކާގެ ނޫސްތަކުން ރިޕޯޓު ކުރެއެެވެ.
ޔަހޫދީންގެ ކިބައިން ބަދަލު ހިފުމުގެ ގޮތުން ނުރައްކާތެރި ޙަމަލާތަކެއް ދޭނެ ކަމުގެ އިންޒާރު އީރާނުން ދީފައި ވަނީ, ޔަހޫދީ ފައުޖުން އީރާނުގެ ވެރިރަށް ތަހްރާނަށް ނިރުބަވެރި ޙަމަލާއެއް ދިނުމާ ގުޅިގެންނެވެ. އެ ޙަމަލާގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ ޙަމާސްގެ ސިޔާސީ ގޮފީގެ ވެރިޔާ އިސްމާޢީލް ހަނިއްޔާ ޝަހީދު ކޮށްލާފައެވެ. ނަމަވެސް, ބަދަލު ހިފުމުގެ ގޮތުން އީރާނުން ދީފާނެ ޙަމަލާއަކާ މެދު ޖެހިލުންވެ, ޔަހޫދީން ދަނީ ހަނިއްޔާ ޝަހީދު ކޮށްލުމުގެ ޒިންމާ އުފުލަން ދެކޮޅު ހަދަމުންނެވެ.
ނަން ހާމަކޮށްފައި ނުވާ އީރާނުގެ އޮފިޝަލުންތަކެއް ބުނީ, ބަދަލު ހިފުމުގެ ގޮތުން ޔަހޫދީންނަށް ޙަމަލާތަކެއް ދިނުން ހުއްޓުވެން އޮތީ އެންމެ ގޮތެއް ކަމަށާއި, އެއީ ޙަމާސާ އެކު ޔަހޫދީން ސުލްޙައިގެ އެއްބަސްވުމެއް އެކުލަވައިލައި, ޣައްޒާ ޢުދުވާން ހުއްޓައިލުން ކަމުގައެވެ. އީރާނުން ރަސްމީކޮށް އެ ކަން ކަށަވަރު ކޮށްދީފައެއް ނުވެއެވެ. އަދި, އީރާނުގެ އިންޒާރާ އެކު ޔަހޫދީން ބިރުން ތެޅިފޮޅެން ފެށުމުން, އެމެރިކާއިން ވަނީ ޔަހޫދީންގެ ޙިމާޔަތާއި ރައްކާތެރިކަން ކަށަވަރު ކޮށްދިނުމަށް އަސްކަރީ މަނަވަރުތަކާއި, މަތިންދާބޯޓުތަކާއި ސަބްމެރިންތައް މެދުއިރުމައްޗަށް ފޮނުވަން ފަށާފައެވެ.
އައު މަޝްވަރާތަކުގައި ބައިވެރިނުވާނެ ކަން ޙަމާސުން ހާމަކޮށްފައިވީ ނަމަވެސް, ޔަހޫދީން އުނިއިތުރު ގެނެސްފައިވާ އެއްބަސްވުމުގެ ބަދަލުގައި, އެމެރިކާގެ ރައީސް ޖޯ ބައިޑަން ކުރިން ހުށަހަޅުއްވާފައިވާ މަގުޗާޓުގައިވާ ކަންކަމާ މެދު މަޝްވަރާކޮށް, އެ ކަންކަން ތަންފީޒުކުރަން ތައްޔާރަށް އޮތް ކަން ޙަމާސުން ވަނީ އިޢުލާނު ކޮށްފައެވެ.
"މި ހަރަކާތުން [ޙަމާސް ޖަމާޢަތުން] ގޮވައިލަނީ, [އެމެރިކާގެ ރައީސް ޖޯ] ބައިޑަން ހުށަހަޅުއްވާފައިވާ މަގުޗާޓާއި, އދގެ ސަލާމަތީ މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފައިވާ ޤަރާރާ އެއްގޮތަށް, ޖުލައި 2ވަނަ ދުވަހު މި ހަރަކާތުން އެއްބަސްވެފައިވާ ކަންކަމާ މެދު އަލުން މަޝްވަރާތައް ފަށަން،" ޙަމާސްގެ އިސް އޮފިޝަލެއް ކަމުގައިވާ ސާމީ އަބޫ ޛަހްރީ ވިދާޅުވިއެވެ.
ޙަމާސުން ބުނީ, ޔަހޫދީން އުނިއިތުރު ގެނެފައިވާ އެއްބަސްވުން ދިރާސާ ކުރަމުންދާ ކަމުގައެވެ. އެއްބަސްވުމުގައިވާ ކަންކަމަށް ޔަހޫދީން އުނިއިތުރު ގެންނަމުން ދަނީ ޣައްޒާ ޢުދުވާން ދިގުދެންމުމުގެ ބޭނުމުގައެވެ. އެ ކަމުގެ އަޑީގައި ހުރީ ޔަހޫދީންގެ ނިރުބަވެރި ބޮޑުވަޒީރު ބެންޖަމިން ނަތަންޔާހޫއެވެ. "އައު މަޝްވަރާތަކުގައި ބައިވެރިވުމުން, އެއްބަސްވުމަށް އަލުން އުނިއިތުރު ގެންނަން ޔަހޫދީންނަށް އިތުރު ފުރުޞަތެއް ލިބިގެންދާނެ. އަދި, ޢުދުވާން ދިގުދަންމައި, އިތުރު ބަޔެއްގެ ފުރާނަ ނަގައިލަން ވަގުތު ލިބޭނެ،" އަބޫ ޛަހްރީ ވިދާޅުވިއެވެ.
މަޝްވަރާތަކާ ގުޅޭ ގޮތުން ދެބަސްވުންތައް އުފެދިފައިވާ މި ދަނޑިވަޅުގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ދަނީ ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާން އިތުރަށް ފުޅާ ކުރަމުންނެވެ. ފާއިތުވި 24ވަރަކަށް ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި ޣައްޒާގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ދިން ރަޙުމު ކުޑަ ޙަމަލާތަކުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު 36އަށް އަރައެވެ. އޭގެ ތެރެއިން 20 މީހުން ޝަހީދު ކޮށްލާފައި ވަނީ ޣައްޒާގެ މެދުތެރޭގައި އޮންނަ ރަށްތަކާއި ދެކުނުގެ ސަރަޙައްދުތަކަށް ދިން ޙަމަލާތަކުގައެވެ.
ހަނިއްޔާ ޝަހީދު ކޮށްލުމުގެ އިތުރުން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ ލުބްނާންގެ ވެރިރަށް ބައިރޫތަށް ބޮންއަޅައި އެ ޤައުމުގެ މުޖާހިދުންގެ ޖަމާޢަތް, ޙިޒްބުاللهގެ އަސްކަރީ ކޮމާންޑަރު ފުޢާދު ޝުކްރު ވެސް ޝަހީދު ކޮށްލާފައެވެ. ޙިޒްބުاللهންް އެ ކަމުގެ ބަދަލު ހިފާނެ ކަމުގެ އިންޒާރު ދީފައިވާއިރު, މެދުއިރުމަތީގައި ނުރައްކާތެރި ހަނގުރާމައެއް ފެށިދާނެ ކަމުގެ ބިރު ވަނީ ބޮޑުވެފައެވެ.
ލުބްނާނާއި ޔަހޫދީންނާ ދެމެދު އުފެދިފައިވާ ނުތަނަވަސް ކަން ހައްލު ކުރުމަށް އެމެރިކާއިން ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. މި ގޮތުން, ލުބްނާންގެ ވަގުތީ ބޮޑުވަޒީރު ނަޖީބު މީޤާތީއާއި ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގެ ރައީސް ނަބީހު ބައްރީއާ މަޝްވަރާ ކުރެއްވުމަށް ބައިޑަން ވަނީ އޭނާގެ އިސް މުޝީރެއް ކަމުގައިވާ އޭމޯސް ހޮކްސްޓައިން ބައިރޫތަށް ފޮނުވާފައެވެ. މަސްރަޙު ފިނި ކުރަން ޢަރަބި ޤައުމުތަކާއި ހުޅަނގުގެ ބާރުތަކާ އެކު މަޝްވަރާ ކުރަމުންދާ ކަމުގައި މީޤާތީ ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.
2023 އޮކްޓޫބަރު 7ން ފެށިގެން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނުގައި ޝަހީދު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 39,965އަށް އުފުލިފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި 16،000އަށްވުރެ ގިނަ ޢަދަދަކަށް މައުސޫމު ކުޑަކުދިން ހިމެނެއެވެ. އަދި، ޔަހޫދީ ފައުޖުން ސުންނާފަތި ކޮށްލާފައިވާ އިމާރާތްތަކުގެ ދަށުގައި އިތުރު 10،000އަށްވުރެ ގިނަ މީހުންގެ ހަށިތައް ތާށިވެފައިވާ ކަމުގައި ޣައްޒާގެ އޮފިޝަލުން ގަބޫލު ކުރެއެވެ. ޔަހޫދީންގެ ރަޙުމު ކުޑަ ޙަމަލާތަކުގައި ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 92,294އަށް އުފުލިފައެވެ.