އަފްޣާނިސްތާނުގައި ވެރިކަން ކުރާ ޠާލިބާން ސަރުކާރުގެ ސަފީރު ބަލައިގަތުމަށް އެކުވެރި ޢަރަބި ޢިމާރާތް (ޔޫއޭއީ)ން ނިންމައިފިއެވެ. ޠާލިބާނުން ޔޫއޭއީއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަ ސަފީރުގެ ސަފީރު ކަމުގެ ފަތްކޮޅު ބަލައިގަތުމަށް ޔޫއޭއީ ސަރުކާރުން ނިންމާފައިވާ ކަން އިޢުލާނު ކޮށްފައި ވަނީ އެ ޤައުމުގެ ސަރުކާރުގެ އޮފިޝަލެކެވެ. މިއާ އެކު, ޔޫއޭއީ ވެގެން ގޮސްފައި ވަނީ ޠާލިބާނުން ފޮނުވާފައި ހުރި ސަފީރަކު ބަލައިގަނެފައިވާ ދެވަނަ ޤައުމަށެވެ. މީގެ ކުރިން ޡާލިބާން ސަފީރު ބަލައިގަނެފައި ވަނީ ޗައިނާއިންނެވެ.
ޔޫއޭއީއަށް ޠާލިބާނުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ސަފީރަކީ އަލް-މަވްލާވީ ބަދްރުއްދީން އަލް-ޙައްޤާނީއެވެ. އޭނާ, ޔޫއޭއީގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާގެ އެސިސްޓެންޓް އަންޑަރސެކްރެޓަރީއަށް ސަފީރު ކަމުގެ ފަތްކޮޅު އަރުވާފައިވާ ކަން އިޢުލާނު ކޮށްފައި ވަނީ ޠާލިބާނުންގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާއިންނެއެވެ. އަދި, ޔޫއޭއީގެ އަމީރުގެ އަތްޕުޅަށް ކުރިއަށް އޮތް ދުވަސްތަކުގައި އޭނާ ސަފީރު ކަމުގެ ފަތްކޮޅު އަޅުވާނެ ކަމުގައި ވެސް ޠާލިބާނުންގެ ޚާރިޖީ ވުޒާރާއިން ހާމަކުރިއެވެ.
ޠާލިބާނުން ފޮނުވާފައިވާ ސަފީރު މީގެ ކުރިން ޔޫއޭއީގެ ސަރުކާރުން ބަލައިގަނެފައި ނެތް ނަމަވެސް, ޔޫއޭއީގައި ހުންނަ އަފްޣާނިސްތާނުގެ އެމްބަސީގައި ޠާލިބާނުންގެ އޮފިޝަލުން ވަނީ ހަރަކާތްތެރިވަމުން ގޮސްފައެވެ. ނަން ހާމަ ކޮށްފައި ނުވާ ޔޫއޭއީގެ އޮފިޝަލު ބުނީ, ޠާލިބާން ސަފީރު ބަލައިގަންނަން އެ ޤައުމުގެ ސަރުކާރުން ނިންމުމާ އެކު, އަފްޣާނިސްތާނާއި ޔޫއޭއީއާ ދެމެދު އޮތް ނުތަނަވަސް ގުޅުންތައް ހަރުދަނާ ކުރަން ޔޫއޭއީން ބޭނުންވާ ކަން ހާމަވެގެން ގޮސްފައިވާ ކަމުގައެވެ. އަދި, އަފްޣާނިސްތާނުގެ ރައްޔިތުންނަށް އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދީ, އެ ޤައުމުގެ ޢުމްރާނީ ތަރައްޤީއާއި, އާރާސްތު ކުރުމުގެ މަސަައްކަތްތަކުގައި ބައިވެރިވާން ޔޫއޭއީން ބޭނުންވާ ކަން ސާފުވެގެން ގޮސްފައިވާ ކަމުގައެވެ.
1996ން 2001ވަނަ އަހަރާ ދެމެދު އަފްޣާނިސްތާނުގައި ވެރިކަން ކޮށްފައިވާ ޠާލިބާނުންގެ ސަރުކާރު ބަލައިގަނެފައިވާ ތިން ޤައުމުގެ ތެރޭގައި ވެސް ޔޫއޭއީ ހިމެނެއެވެ. ޠާލިބާނުންގެ ސަރުކާރު ވައްޓައިލާފައި ވަނީ އެމެރިކާގެ އިސްތިޢުމާރީ ސިފައިން އެ ޤައުމަށް އަރައި ކުރި ހަނގުރާމައިގައެވެ. 2021ވަނަ އަހަރު އަފްޣާނިސްތާނުގެ އިންތިޚާބީ ސަރުކާރު ވައްޓައިލައި ވެރިކަން ފޭރިގަނެ ޠާލިބާނުން ގާއިމު ކޮށްފައިވާ އައު ސަރުކާރު ޔޫއޭއީން ބަލައިގަނެފައިވާ ކަން ސާފެއް ނޫނެވެ.
ޡާލިބާނުން އަފްޣާނިސްތާނުގެ ވެރިރަށް ކާބުލަށް އަރައިގަނެ, އެ ޤައުމުގެ އިންތިޚާބީ ސަރުކާރު ވައްޓައިލާފައި ވަނީ 2021ވަނަ އަހަރުގެ އޮގަސްޓު މަހުގެ 15ވަނަ ދުވަހުއެވެ. ނަމަވެސް, ޠާލިބާނުން ގާއިމު ކޮށްފައިވާ ސަރުކާރު ބޭރު އެއްވެސް ޤައުމަކުން, ނުވަތަ ބައިނަލްއަޤުވާމީ އިދާރާއަކުން ވެސް ބަލައިގަނެފައެއް ނެތެވެ. ޠާލިބާނުންގެ ފަރާތުން ޗައިނާއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަ ސަފީރުގެ ސަފީރު ކަން ބެއިޖިންގުން ބަލައިގަނެފައިވީ ނަމަވެސް, އެ ޤައުމުން ވެސް ޠާލިބާނުންގެ ސަރުކާރު ބަލައިގަނެފައެއް ނެތެވެ.
ޠާލިބާނުންގެ ސަރުކާރާއި ޔޫއޭއީއާ ދެމެދު މިހާރު ވެސް ދަނީ އިޤުތިޞާދީ ދާއިރާއިން ގުޅުންތައް ބަދަހި ކުރަމުންނެވެ. އަދި, 2022ވަނަ އަހަރު ކާބުލްގެ ވައިގެ ބަނދަރުގައި އޮޕަރޭޝަންތައް ހިންގުމަށް ޠާލިބާނުން ވަނީ ޔޫއޭއީއާ އެކު އެއްބަސްވުމެއްގައި ސޮއި ކޮށްފައެވެ. ޡާލިބާނުންގެ ދާޚިލީ ވަޒީރު ސިރާޖުއްދީން އަލް-ޙައްޤާނީ ޖޫން މަހު އަބޫ ދާބީއަށް ގޮސް, ޔޫއޭއީގެ ރައީސް ޝައިޚް މުޙައްމަދު ބިން ޒަޔިދު އަލް-ނަޙްޔާނާ ބައްދަލު ކުރައްވާފައިވާ ކަން ވެސް ފާހަގަ ކޮށްލަން ޖެހެއެވެ.
ޠާލިބާނުންނަކީ ގިނަ ޤައުމުތަކުން ނިރުބަވެރި ޖަމާޢަތެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ޖަމާޢަތެކެވެ. އަފްޣާނިސްތާނުގެ އިންތިޚާބީ ސަރުކާރު ވައްޓައިލުމަށް ފަހު ޠާލިބާނުން ގާއިމު ކޮށްފައިވާ އައު ސަރުކާރު ބަލައިގަތުމަށް ޤައުމުތަކުން ދަނީ ދެކޮޅު ހަދަމުންނެވެ. އެއް ސަބަބަކީ, ޠާލިބާނުގެ ވެރިކަމުގައި އަންހެނުންގެ ޙައްޤުތައް ހަނިކޮށް, އެ މީހުންގެ އަސާސީ ޙައްޤުތަކަށް އަރައިގަންނަމުން ދިޔުމެވެ. ޠާލިބާނުން ވަނީ އަންހެނުންނާއި އަންހެން ކުދިންނަށް މަތީ ތަޢުލީމު ހާސިލު ކުރުމަށް އޮތް ދޮރުތައް ވެސް ބަންދު ކޮށްފައެވެ. އެ ކަންކަން އިސްލާޙު ކޮށްފި ނަމަ, ޠާލިބާނުންގެ ސަރުކާރު ބަލައިގަންނަން ބައެއް ޤައުމުތަކުން ތައްޔާރު ކަން ހާމަ ކޮށްފައިވެއެވެ.