ކޮވިޑް-19 ބަލިމަޑުކަމާއެކު އައި ލޮޅުމުގެ ސަބަބުން މުޅި ދުނިޔެ ރިސެޝަނަށް ގޮސްދާނެ ކަމުގެ ބިރު ކެނޑި، ދުނިޔޭގެ މަރުކަޒީ ބޭންކުތަކުން އިންޓްރެސްޓް ރޭޓުތައް ދަށްކުރަން ފަށާފައި ވަނީ 2024 ވަނަ އަހަރުއެވެ. 2024 ވަނަ އަހަރު ފޯބްސްގެ ބިލިއަނަރުންގެ ލިސްޓަށް މުޅިން އަލަށް އިތުރުކުރެވިގެން ދިޔަ 141 މީހުންނާއެކު، އެއީ އިންތިހާއަށް މުއްސަނދި މީހުންގެ އަހަރެއް ކަމަށް ބުންޏެވެ. އެމެރިކާއާއި ވިލާތުގައި ސްޓޮކްތައް ރެކޯޑް ޢަދަދުތަކަށް އުފުލިގެންދިޔަ ތަން ވެސް ފެނުނެވެ.
މި ކަންކަމަކީ އުފާވެރި ކަން ކަމަށް ވާނަމަ، މި ކަންކަން ޢާންމު ރައްޔިތު މީހާއަށް އިހުސީސު ކުރެވުނު ހެނެއް ހިޔެއް ނުވެއެވެ. އޭޝީއާއި ބައްރުން ފެށިގެން، ދެކުނު އެފްރިކާއާއި ޔޫރަޕާއި އެމެރިކާއާ ހިސާބަށް، ދުނިޔޭގެ އާބާދީގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބަޔަށްވުރެ ބޮޑު އާބާދީއެއް އެކި ރިޔާސީ އިންތިޙާބުތަކުގައި ވޯޓު ލާފާއިވާއިރު، މި ހުރިހާ އިންތިޙާބުތަކަކުން ވެސް ފެނުނީ، ޢާންމުންގެ އިޤުތިޞާދީ ޙާލަތު ރަނގަޅުވަމުން ނުދާތީ އެ ކަމުގެ ނުރުހުން ވެރިކަންކުރާ ޕާޓީތަކަށް އަމާޒުކުރި މަންޒަރެވެ.
ފާއިތުވި ދެތިން އަހަރު ދުނިޔޭގެ އިޤުތިޞާދު ވެއްޓުނު އަޑިގަނޑުން އަރައިގަނެ ރަނގަޅަށް ހިންދަމާ ނުލެވެނީސް، 2025 ވަނަ އަހަރަށް އަލިވިލުނުއިރު، މި ވަނީ މުޅިން އައު ގޮންޖެހުންތަކަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައެވެ. އަދި މިގޮންޖެހުންތަކުގެ ސަބަބުން ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން ގިނަ ޢަދަދެއްގެ ބައެއްގެ ދިރިއުޅުމަށް ބޮޑެތި އުނދަގޫތަކަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހޭނެ ކަމުގެ އިންޒާރު އިޤުތިޞާދީ މާހިރުން މި ވަނީ ދޭން ފަށާފައެވެ.
ޖެނުއަރީ މަހުގެ 20 ވަނަ ދުވަހު އެމެރިކާގެ ވެރިކަމާ ހަވާލުވެވަޑައިގަންނަވާ ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕްގެ ސިޔާސަތުތަކުގެ ސަބަބުން ދުނިޔޭގައި ވިޔަފާރީގެ ހަނގުރާމައެއް ފެށޭނެ ކަމުގެ އިންޒާރު މާހިރުން ވަނީ ދީފައެވެ. އެމެރިކާއިން ނަގާ އިމްޕޯޓު ޑިއުޓީތައް ބޮޑުކޮށްފި ނަމަ، ދުނިޔޭގެ ބާޒާރުގައި ތަކެތީގެ އަގު އުފުލުމުގެ އައު ޑޯޒަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހޭނެއެވެ. ދިރިއުޅުމުގެ ފެންވަރުތައް ދައްވެ، ވާޒީފާ ނެތް މީހުންގެ ޢަދަދު އިތުރުވުމުގެ ބިރުވެސް ބޮޑެވެ.
ރަޝިއާ-ޔޫކްރެއިން ހަނގުރާމައާއި މެދުއިރުމަތީގައި ހިނގަމުންދާ ހަމަނުޖެހުންތަކާއި ޖަރުމަންވިލާތާއި ފަރަންސޭސިވިލާތުގެ ސިޔާސީ ހަލަބޮލިކަމާއި ޗައިނާގެ އިޤުތިޞާދު އޮތް ނުސާފު ޙާލަތުގެ ސަބަބުން ދުނިޔޭގެ އިޤުތިޞާދަށް އެޅިފައި އޮތް ވިލާގަނޑު ވަރަށް ބޮޑެވެ. އިޤުތިޞާދީ ގޮންޖެހުންތަކާއެކު ޤައުމުތަކަށް ކުރިމަތިލާން ޖެހިފައިވާ މޫސުމީ ގެއްލުންތަކަކީ ވެސް 2025 ވަނަ އަހަރަށް ބަލާއިރު، ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހޭނެ ކަންކަމެވެ.
ވޯލްޑް ބޭންކުން ބުނާގޮތުން ފާއިތުވި 20 އަހަރަކީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ފަޤީރު ޤައުމުތަކަށް ކުރިމަތިވި އެންމެ ދަތި އުނދަގޫ ދުވަސްތަކެވެ. ކޮވިޑް-19 ބަލިމަނޑުކަމަށް ފަހު ގިނަ ޤައުމުތަކުގެ އިޤްތިޞާދު ރަނގަޅުވާން ފެށި ނަމަވެސް، އެންމެ ފަޤީރު ޤައުމުތަކުގެ ގޮތުގައި ލިސްޓުކުރެވިފައިވާ ޤައުމުތަކަށް އެފަދަ އެއްވެސް ކުރިއެރުމެއް ނުފެނެއެވެ. އަދި މި އަހަރު ފެށޭނެ ކަމަށް ބުނާ ވިޔަފާރީގެ ހަނގުރާމައާ އެކު ދެން ނިކުންނާނެ ނަތީޖާ ތަކަކީ އެ ޤައުމުތަކުގެ ޙާލަތު ގޯހުން ގޯހަށް ގެންދާނެ ކަންކަމެވެ.
އިޤުތިޞާދު ހަމައަކަށް އެޅެން ފަށާފައިވާ ޤައުމުތަކާއި މުއްސަނދި ޤައުމުތަކުގެ ވެރިންނަށް ދިމާވާނެ އެއް ގޮންޖެހުމަކީ، ރައްޔިތުންގެ ދިރިއުޅުމުގެ ޙާލަތު އިތުރަށް ގޯސްވިޔަ ނުދީ ހިފޭއްޓުމެވެ. ފާއިތުވި އަހަރުގެ އިންތިޚާބުތަކަށް ބަލާއިރު ވެސް، ރައްޔިތުންގެ ދިރިއުޅުމުގެ ހާލަތަށް އެދެވޭ ބަދަލުތަކެއް ނައުމުން، އެ މީހުން ވަނީ ވެރިކަން ކުރާ ޕާޓީތަކަށް ނޫނެކޭ ބުނެ، އިންތިޚާބުތަކުގައި މުޅިން އައު ވެރިކަންތަކެއް ހޮވައިފައެވެ. އަދި ދިރިއުޅުމުގެ ޙާލަތު ރަނގަޅު ނުވާނަމަ، ޤައުމު ހަލަބޮލިވެގެން ދިއުމަކީ ވެސް ދުރުގައި އޮތް ކަމެއް ނޫނެވެ.
ގިނަ ޤައުމުތުގެ ބަޖެޓަށް މިހާރު ބާރު ކުރަނީ މޫސުމީ ނޭދެވޭ ބަދަލުތަކަށް ރައްކާތެރިވުމަށް ކުރަން ޖެހޭ ހޭދައާއި އަސްކަރިއްޔާއަށް ކުރަންޖެހޭ ޚަރަދާއި މުސްކުޅި އާބާދީ އިތުރުވެ، ކުރަން ޖެހިފައިވާ ޚަރަދެވެ. ނަމަވެސް މި ފަދަ ޚަރަދުތައް ކުރަމުން، ރަނގަޅު އާމްދަނީއެއް ދައުލަތަށް ލިބޭނެކަމުގެ އުންމީދު އޮތީ ހަމައެކަނި މުއްސަނދި ޤައުމުތަކަށެވެ. އާމްދަނީ ހޯދޭނެ ގޮތެއް ނެތި މި ޚަރަދުތައް ކުރަންވެއްޖެ ނަމަ، ދައުލަތުން ނަގާ ދަރަނިތައް އިތުރުވެ، ބޮޑު އިޤުތިޞާދީ ކާރިސާއެއްގެ ތެރެއަށް ޤައުމު ވެއްޓުމަކީ ދުރުގައިވާ ކަމެއް ނޫނެވެ.
ޔޫރަޕިއަން ސެންޓްރަލް ބޭންކު (އީސީބީ)ގެ 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ފަހު ބައްދަލުވުމަށް ފަހު ނޫސްވެރިންނާ ބައްދަލުކުރައްވާ ވާހަކަދައްކަވަމުން އެ ބޭންކުގެ ރައީސް ކްރިސްޓީން ލަގާޑޭ ވިދާޅުވި ފަދައިން، 2025 ވަނަ އަހަރު ވެގެންދާނީ ލަފާ ނުކުރެވޭ ގިނަ ކަންތައްތަކެއް ހިނގާނެ އަހަރަކަށެވެ. ޓްރަމްޕް ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެން އަޅުއްވާނެ ކަމަށް އިންޒާރުދެއްވަމުންދާ ފިޔަވަޅުތައް އަޅުއްވާނެކަމުގެ ސީދާ ޔަގީންކަން ނެތް އިރު، މި އިންޒާރުތަކާއެކު ޗައިނާ އާއެކު މަޝްވަރާގެ މޭޒު ދޮށަށް ދިއުމުގެ ފުރުސަތުވެސް އެބަ އޮތެވެ. އަދި އެ ފިޔަވަޅުތައް އަޅުއްވައިފި ނަމަ، އޭގެ އަސަރު ކުރާނީ ސީދާ ކޮން ދާއިރާތަކަކަށްތޯ އެއީ ބުނެދޭން ނޭނގޭ ކަމެކެވެ.
ދުނިޔޭގެ ދެވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު އިޤުތިޞާދުގެ ގޮތުގައި އޮތް ޗައިނާގެ އިޤުތިޞާދަށް ފާއިތުވި އަހަރު ތަކުގައި ކުރިމަތިވަމުންދިޔަ މައްސަލަތަކާއެކު އެ ޤައުމުގެ އިޤުތިޞާދު އާރާސްތުކުރަން އައު ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅަން ޖެހޭނެ ކަމަށް މާހިރުން ދަނީ ބުނަމުންނެވެ. އެ ގޮތުން، އުފެއްދުންތެރިކަމަށް ބަރޯސާވާ މިންވަރު ކުޑަކޮށް، ދަށް އާމްދަނީ ލިބޭ ރައްޔިތުންގެ ޖީބަށް ފައިސާ ވަންނާނެ ގޮތް ހަދަން ޖެހޭ ކަމަށް މާހިރުން ލަފާދެއެވެ.
ބޮޑެތި ލޮޅުންތަކެއް އަރާފައިވާ ވިލާތުގެ އިޤުތިޞާދުތައް ކޮޅަށް ޖެހުމަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަން ޖެހޭއިރު، އެ ޤައުމުތަކުގައި އިންވެސްޓްމަންޓްތައް އިތުރުކޮށް، މަސައްކަތްތެރިންގެ ޢަދަދު އިތުރުކުރަން ޖެހޭނެއެވެ. އަދި ސިޔާސީ ހަލަބޮލިކަމުގެ ތެރޭގައި އޮތް ވިލާތުގެ އެންމެ ބޮޑު ދެ އިޤްތިޞާދު ކަމަށްވާ ޖަރުމަންވިލާތާއި ފަރަންސޭސިވިލާތުގެ ދާޚިލީ މައްސަލަތައް ޙައްލުކޮށް، ސިޔާސީ ހަލަބޮލިކަމަށް ނިމުމެއް ގެންނަން ޖެހޭނެއެވެ.
މި ހުރިހާ ގޮންޖެހުންތަކަކުން އަރައިގަނެވޭނެ ކަމަށް އިޤުތިޞާދީ މާހިރުންނާއި ސިޔާސަތުތައް ކަނޑައަޅާ ފަރާތްތަކުން ގަބޫލު ކުރި ނަމަވެސް، ކޮންމެ ފަދަ ޙާލަތަކަށް ވެސް ތައްޔާރުވެ ތިބުމަށް ބައިނަލްއަޤްވާމީ މާލީ އިދާރާއިން ވަނީ އިންޒާރުދީފައެވެ.