މިދިޔަ ޑިސެމްބަރު މަހުގެ 3ވަނަ ދުވަހު ދެކުނު ކޮރެޔާގައި ކުއްލި ޙާލަތު އިޢުލާނު ކުރުމާ ގުޅިގެން އެ ޤައުމުގެ ރައީސް ޔޫން ސުކް ޔޯލްގެ މައްޗަށް ބަޣާވާތެއް ހިންގަން އުޅުނުކަމުގެ ދަޢުވާ އުފުލައިފިއެވެ.
ޔޫން ކުއްލި ޙާލަތު އިޢުލާނު ކުރެއްވީ ސިޔާސީ ޙަރަކާތްތައް ހުއްޓުވައި ޤާނޫނުހަދާ މަޖިލީސް ހުއްޓުމަކަށް ގެނެސް މީޑިޔާގެ ބާރު ކަނޑުވާލުމުގެ ބޭނުމުގައެވެ. ކުއްލި ޙާލަތު އިޢުލާނު ކުރެއްވުމަށް ފަހު، ޤާނޫނުހަދާ މަޖިލީހާއި ޢާންމުންގެ ފަރާތުން ކުރިމަތިވި ނުރުހުމާއި ފިއްތުންތަކާ ގުޅިގެން މަދު ގަޑިއިރުތަކެއްގެ ތެރޭގައި ޔޫން ވަނީ އެ ނިންމުން ބާޠިލު ކުރައްވާފައެވެ. ނަމަވެސް، ކުއްލި ޙާލަތުގެ ޢަމުރު ތަންފީޒު ކުރުމަށް އޭނާ ވަނީ ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހަށް ސިފައިން ފޮނުއްވާފައެވެ. އަދި، އޭނާއާ ދެކޮޅަށް އިތުބާރު ނެތް ކަމުގެ މައްސަލައެއް ހުށަހެޅުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމުން އެ ކަން ހުއްޓުވަން ވެސް ފިޔަވަޅުތަކެއް އަޅުއްވާފައި ވެއެވެ. ޤާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުގެ އިމާރާތުގެ ތެރެއަށް ހަތިޔާރު އެޅި ސިފައިން ވަނުމާ ގުޅިގެން ސިފައިންނާއި މަޖިލީހުގެ މުވައްޒަފުންނާ ދެމެދު ހަމަނުޖެހުންތަކެއް ވެސް ހިނގާފައި ވެއެވެ.
އެންމެ ރަނގަޅަށް ދިމުޤުރާތީ ނިޒާމު ފަރިތަކުރަމުން ދިޔަ އެއް ޤައުމު ކަމުގައިވާ ދެކުނު ކޮރެޔާގެ ސިޔާސީ މަސްރަހު އެ ހާދިޘާއާ ގުޅިގެން ހަލަބޮލިވެގެން ދިޔައެވެ. ކުއްލި ޙާލަތު އިޢުލާނުކުރުމާ ގުޅިގެން ދެކުނު ކޮރެޔާގެ ޤާނޫނުހަދާ މަޖިލީހުން ޔޫންގެ އިތުބާރު ނެތްކަމަށް ފާސް ކޮށް މަޤާމުގެ ޒިންމާތަކުން ދުރުކުރީ މިދިޔަ ޑިސެމްބަރު މަހުގެ 14ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އޭގެ ފަހުން ޖަނަވަރީ 15ވަނަ ދުވަހު ޔޫން ވަނީ ހައްޔަރު ކޮށްފައެވެ. އެއީ ދެކުނު ކޮރެޔާގެ ރައީސްގެ މަޤާމުގައި ހުންނެވި ބޭފުޅަކު ހައްޔަރު ކުރި ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ.
ދެކުނު ކޮރެޔާގެ ޤާނޫނުގައިވާ ގޮތުން ދައުލަތާއި ޤާނޫނީ ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ތެދުވެ ޙަރަކާތެއް ހިންގުމަކީ ރައީސްކަމުގެ މަޤާމު ފުރުއްވަމުން ގެންދަވާ ބޭފުޅަކަށް ވެސް ބަރީޢަ ނުވެވޭނެ ޖިނާޢީ ކުށެކެވެ. ދެކުނު ކޮރެޔާގެ ރައީސަކާ ދެކޮޅަށް މީގެ ކުރިން ދުވަހަކު ވެސް ބަޣާވާތުގެ ތުހުމަތު ކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. ޔޫންއާ ދެކޮޅަށް އެ ދަޢުވާ އުފުލި ނަމަވެސް ބަޣާވާތެއް ކުރި ކަމުގެ ތުހުމަތަށް އޭނާ އިންކާރު ކުރައްވައެވެ. އޭނާގެ ޤާނޫނީވަކީލުން ވިދާޅުވީ ޤައުމުގައި ކުއްލި ޙާލަތު އިޢުލާނު ކުރެއްވީ އިދިކޮޅު ޕާޓީން އުފެއްދި ހަމަނުޖެހުމެއްގެ ސަބަބުން ޤައުމަށް ކުރިމަތިވި އުނދަގޫ ޤައުމީ ޙާލަތެއްގައި ޢާންމުންގެ އެއްބާރުލުން ހޯއްދެވުމަށް ކަމަށެވެ. ޔޫންއާ ދެކޮޅަށް ބަޣާވާތް ކުރި ކަމުގެ ތުހުމަތު ކުރުމަކީ އެޅޭނެ އެންމެ ގޯސް ފިޔަވަޅުކަމުގައި ޔޫންގެ ވަކީލުން ވަނީ ސިފަ ކުރައްވައިފައެވެ. ނަމަވެސް ދެކުނު ކޮރެޔާގެ އިދިކޮޅު ސިޔާސީ ޕާޓީން ވަނީ އެ ނިންމުމަށް މަރުޚަބާ ކިޔައިފައެވެ.
ބަޣާވާތް ކުރިކަމުގެ ދައުވާ ޔޫންއާ ދެކޮޅަށް ސާބިތުވެއްޖެ ނަމަ އޭނާއާ ދެކޮޅަށް މަރުގެ ހުކުމް އިއްވުން ނުވަތަ އުމުރަށް ޖަލަށް ލުން އެކަށީގެންވެއެވެ. ނަމަވެސް ދެކުނު ކޮރެޔާގައި މަރުގެ ހުކުމް އިއްވާފައި އެއްވެސް މީހަކަށް މަރުގެ އަދަބު ތަންފީޒު ނުކުރާތާ އެތައް ޒަމާނެއް ވަނީ ވެފައެވެ.
ދެކުނު ކޮރެޔާއަކީ 1980ގެ އަހަރުތަކަށް ފަހު ޑިމޮކްރެޓިކް ވެރިކަމެއް ކުރަމުން އަންނަ ޤައުމެކެވެ. ދެކުނު ކޮރެޔާގައި ކުއްލި ޙާލަތު އިޢުލާނު ކުރުން ވެގެންދިޔައީ އެ ޤައުމުގެ ރައްޔިތުންގެ އިތުރުން ބައިނަލްއަޤުވާމީ މައިދާނުގައި އެ ޤައުމުގެ އެކުވެރިންނަށް ވެސް ސިހުން ގެނުވި ޢަމަލަކަށެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އެ ޤައުމުގެ އެންމެ ގާތް އެކުވެރިޔާގެ ގޮތުގައި ބެލެވޭ އެމެރިކާ ވެސް ހިމެނެއެވެ.
ރައީސް ކަމުގެ މަޤާމުގެ ބާރާއި ނުފޫޒު ބޭނުން ކުރައްވައިގެން ޔޫން ކުށަކަށް އަރައިގަނެފައިވާ ކަމަށް ޤާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުން ފާސްކުރުމާ ގުޅިގެން، ދެކުނު ކޮރެޔާގެ ދުސްތޫރީ ކޯޓުން ވަނީ އޭނާއާ ދެކޮޅަށް ޝަރީޢަތް ހިންގަން ފަށާފައެވެ. ޔޫން ވެރިކަމުން ދުރުކުރުމާ މެދު ގޮތެއް ނިންމާނީ އެ ކޯޓުންނެވެ. މި ފަދަ ހާލަތްތަކުގައި ޝަރީޢަތް ނިންމުމަށް އެ ކޯޓަށް 180 ދުވަހުގެ މުހުލަތެއް ޤާނޫނުން ދީފައި އޮތް ނަމަވެސް، ޔޫންގެ މައްސަލަ އަވަސްނިޔާގެ އުސޫލުން ހިންގުމަށް އެ ކޯޓުން ވަނީ ނިންމާފައެވެ.