ރާއްޖެއަށް ސިނގިރޭޓު އެތެރެކުރާ މިންވަރު ދަށަށް ދިޔަ ނަމަވެސް، އީ- ސިނގިރޭޓު އަދި ވޭޕް ރާއްޖެއަށް އެތެރެކުރާ މިންވަރު ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރުވެފައިވާކަމަށް ކަސްޓަމްސްގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ދައްކައިފިއެވެ.
ކަސްޓްމަސްއިން ނެރެފައިވާ އެނުއަލް ސްޓެޓިސްޓިކަލް ރިވިއު ރިޕޯޓުގައިވާ ގޮތުން ސިނގިރޭޓަކީ ރާއްޖޭގައި އެންމެ ބޮޑު އަދަދަކުން ޓެކްސްކުރާ ބާވަތެކެވެ. އެގޮތުން ކޮންމެ ސިނގިރޭޓަކުން 3 ރުފިޔާ ޓެކްސްގެ ގޮތުގައި ދަނީ ނަގަމުންނެވެ.
ސިނގިރޭޓަށް ނަގަމުންދާ ޓެކްސްއާއި ސިނގިރޭޓު ބޭނުންކުރުން ހުއްޓުވުމަށް ބާރު އެޅުމުގެގޮތުން ފޮށީގެ ބޭރުގައި ޖަހަމުންދާ ލޭބަލްތަކާއެކު ސިނގިރޭޓަށް އޮންނަ ޑިމާންޑު ދަށްވަމުންދާކަމަށް ހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ.
ކަސްޓަމްސްގެ ތަފާސް ހިސާބުތައް ދައްކާގޮތުން ފާއިތުވި 10 އަހަރުތެރޭ ސިނގިރޭޓްގެ ޑިމާންޑު ދަށްވެފައިވާ ކޮންމެ ފަހަރަކީވެސް ސަރުކާރުން ޓެކްސްއަށް ބަދަލުގެނެސްފައިވާ ފަހަރުތަކެވެ. އެގޮތުން 2015 ވަނަ އަހަރު އިމްޕޯޓު ޑިއުޓީ ވަނީ ކޮންމެ ސިނގިރޭޓަކުން 1.25 ރުފިޔާ ބޮޑުކޮށްފައެވެ. އޭގެކުރިން 2011 ވަނަ އަހަރު މި އަދަދު ހުރީ 99 ލާރީގައެވެ. ސިނގިރޭޓުން ނަގާ ޓެކްސް 2017 ވަނަ އަހަރު ވަނީ 2 ރުފިޔާއަށް ބޮޑުކޮށްފައެވެ. އަދި 2020 ވަނަ އަހަރުގެ އޮގަސްޓުމަހު ވަނީ މި އަދަދު 3 ރުފިޔާއަށް ބޮޑުކޮށްފައެވެ.
މިފިޔަވަޅުތަކާއެކު 2021 ވަނަ އަހަރު ރާއްޖެއަށް ސިނގިރޭޓު އެތެރެކޮށްފައިވާ މިންވަރު 2016ވަނަ އަހަރާއި އަޅާ ބަލާއިރު ވަނީ 31 އިންސައްތަ ދަށްވެފައެވެ. 2016 ވަނަ އަހަރަކީ ރާއްޖެއަށް އެންމެ ގިނަ އަދަދަކަށް ސިނގިރޭޓު އެތެރެކޮށްފައިވާ އަހަރެވެ.
ރާއްޖެއަށް ސިގިރޭޓު އެތެރެކުރާ މިންވަރު ދަށްވެފައިވީ ނަމަވެސް ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލު ކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ އެހެން ބައެއް ބާވަތްތައް ރާއްޖެއަށް އެތެރެކުރާ މިންވަރު ދަނީ އިތުރުވަމުންނެވެ. އެގޮތުން ވޭޕު އަދި އީ – ސިނގިރޭޓު ރާއްޖެއަށް އެތެރެކުރާ މިންވަރުވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރުވެފައެވެ. ކަސްޓަމްސްގެ ތަފާސް ހިސާބުތައް ދައްކާގޮތުން ފާއިތުވީ 3 އަހަރު ރާއްޖެއަށް އީ – ސިނގިރޭޓު އަދި ވޭޕު އެތެރެކޮށްފައިވާ މިންވަރުވަނީ 7 ގުނަ އިތުރުވެފައެވެ.
ސިނގިރޭޓު ބޭނުންކުރާ މިންވަރު ރާއްޖޭގައި މަދުކުރުމަށްޓަކައި ސަރުކާރުން ދަނީ ދުންފަތާއި ގުޅޭ ޤަވާއިދުތައް ހަރުދަނާކުރަމުންނެވެ. އެގޮތުން ދުންފަތުން ނަގާ ޓެކްސް ބޮޑުކުރުމާއި، ދުންފަތުގެ ބާވަތްތަކުގެ ބޭރުގައި ބާވަތްތަކުގެ ބޭރުގައި މަންޒަރު ހިމެނޭ ސިއްޙީ އިންޒާރު ޖެހުން ވަނީ މަޖުބޫރުކޮށްފައެވެ. އަދި 2019 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ސިނގިރެޓް ވަކިން ވިއްކުންވެސް ރާއްޖޭގައިވަނީ މަނާކޮށްފައެވެ.
މި ފިޔަވަޅުތަކާއެކު ރާއްޖޭގައި ސިނގިރޭޓު ބޭނުންކުރާ މީހުންގެ އަދަދު ދަށަށް ދިޔަ ނަމަވެސް އީ- ސިނގިރޭޓު އަދި ވޭޕު ބޭނުންކުރާ މީހުންގެ އަދަދުތައް އިތުރުވަމުން ދިޔުމަކީ ކަންބޮޑުވާން ޖެހޭ ކަމެކެވެ.
ރާއްޖޭގައި ވޭޕް ކުރާ މީހުންގެތެރެއިން ގިނަ މީހުންނަކީ ސިނގިރޭޓު ނުބޯންވެގެން ވޭޕް ކުރާ މީހުންނެވެ. އަދި އެއީ ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލު ކުރުން ހުއްޓާލުމަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތުގެ ބައެއް ކަމަށް ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ. ސިއްޙީ މާހިރުން ހާމަކުރާގޮތުގައި ވޭޕް ކުރުމަކީ އޭގެ ސަބަބުން ސިއްޙީ އެތައް ނުރައްކާތަކަކަށް މީހާ ހުށަހެޅިގެންދާ ކަމެކެވެ. އަދި އެއީ ސިނގިރޭޓަށްވެސް ނުރައްކާތެރި އެއްޗެއްކަމަށް ބައެއް ސިއްހީ މާހިރުން ބުނެއެވެ.