ފަލަސްޠީނުގެ ޣައްޒާގެ މުސްލިމުންނާ ދެކޮޅަށް ޔަހޫދީ ފައުޖުން ހިންގަމުންދާ ޢުދުވާންތައް ހުއްޓައިލި ނަމަވެސް, ޢުދުވާނާ ގުޅިގެން ޣައްޒާގެ ހާލަތު ދަށްވުމާއި, އެ ސަހަރުގައި ފެތުރެމުންދާ ބަލިމަޑުކަމުގެ އިތުރުން ލިބިފައިވާ ބޮޑެތި ޒަޚަމުތަކަށް ފަރުވާ ނުލިބުމާ ގުޅިގެން ކުރިއަށް އޮތް ހަ މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި އިތުރު 8,000 އެއްހާ މީހުން މަރުވެދާނެ ކަމުގައި ދިރާސާ ކުރާ ދެ އިދާރާއަކުން ބުނެފިއެވެ. ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާނާ ގުޅިގެން އެތަކެއް ސަތޭކަ ހާސް ބަޔަކު ތޮއްޖެހިފައިވާ ތަންތަނުގައި ދިރިއުޅެން މަޖުބޫރުވުމުގެ ސަބަބުން އެ ސަހަރުގައި ނުރައްކާތެރި ބަލިމަޑުކަމެއް ފެތުރެމުންދާ ކަމަށް ބުނެ, ޞިއްޙީ އިދާރާތަކުން ދަނީ އިންޒާރު ދެމުންނެވެ.
ޢުދުވާނުގައި ޔަހޫދީ ފައުޖުން ވަނީ ޣައްޒާގެ ޞިއްޙީ ނިޒާމު ފުނޑައިލާފައެވެ. ހަސްފަތާލުތަކާއި ޞިއްޙީ މަރުކަޒުތަކަށް ބޮން އަޅައި އެ ތަންތަން ވަނީ ސުންނާފަތިކޮށް, ބިމާ ހަމަކޮށްލާފައެވެ. މި ޢުދުވާނުގައި ޣައްޒާގެ 2.3 މިލިޔަން މީހުންގެ އާބާދީގެ 85 އިންސައްތަ މީހުންގެ ގެދޮރު ވަނީ ނެތިކޮށްލާފައެވެ. އެ މީހުން މި ވަގުތު ދިރިއުޅުން ތަޙައްމުލު ކުރަމުން ދަނީ ތޮއްޖެހިފައިވާ ފޭލިގެތަކާއި ވަގުތީ ހިޔާތަކުގައެވެ. ނިކަމެތި ހާލުގައެވެ.
ޣައްޒާގެ މުސްލިމުން މި ވަގުތު ތަަޙައްމުލު ކުރަމުންދާ ހާލާ ގުޅޭ ގޮތުން އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ލަންޑަން ސްކޫލް އޮފް ހައިޖީން އެންޑް ޓްރޮޕިކަލް މެޑިސިނާއި އެމެރިކާގެ ޖޯން ހޮޕްކިންސް ސެންޓަރ ފޯ ހިޔުމެނިޓޭރިޔަން ހެލްތުން ވަނީ ދިރާސާ ރިޕޯޓެއް އެކުލަވައިލާފައެވެ. އެ ރިޕޯޓުގައި ފާހަގަ ކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި, ޣައްޒާގެ ރައްޔިތުންގެ ފުރާނައަށް މި ވަގުތު އޮތް ހަމައެކަނި ނުރައްކަލަކީ ޔަހޫދީންގެ ބޮންތަކާއި މިސައިލްތައް އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. އެ ސަހަރުގައި ނުރައްކާތެރި ބަލިތައް ވެސް ދަނީ ހަލުވިކަމާ އެކު ފެތުރެމުންނެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ބޭރަށް ހިންގުން ފަދަ ބަލިތައް ހިމެނޭ ކަމުގައި އެ ދެ އިދާރާއިން ބުނެއެވެ. އެ ރިޕޯޓުގައި ބުނެފައި ވަނީ, ޔަހުދީންގެ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާން ހުއްޓައިނުލައި ކުރިއަށް ގެންދާނަމަ, ރަޙުމު ކުޑަ ޙަމަލާތަކުގައި ޒަޚަމުވެ އެތަކެއް ހާސް ބަޔެއްގެ ފުރާނަ ގެއްލޭނެ ކަމުގައެވެ. އަދި, ހައިހޫނުކަމާއި, ފައިދާހުރި ކާނާ ނުލިބުމުގެ އިތުރުން ކޮލެރާއާއި ހަކުރު ބަލި ފަދަ ނުރައްކާތެރި ބަލިތަކުގައި އެތަކެއް ހާސް ބަޔަކު މަރުވާނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ކަމުގައެވެ.
ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާންތައް ހުއްޓައިނުލައިފި ނަމަ, ނުރައްކާތެރި ބަލިތައް ޢާންމުވުމުގެ ފުރުޞަތު އޮތް ކަމަށާއި, މި ބަލިތަކުގެ އިތުރުން ޢުދުވާނުގައި ލިބިފައިވާ ޒަޚަމުތަކަށް އެކަށީގެންވާ ޞިއްޙީ ފަރުވާ ނުލިބުމުގެ ސަބަބުން އޮގަސްޓު މަހުގެ ކުރިން 85,570 އެއްހާ މީހުންގެ ފުރާނަ ގެއްލިދާނެ ކަމުގައި ރިޕޯޓުގައި ބުނެފައިވެއެވެ. މީގެ ތެރެއިން 68,650 މީހުންނަކީ ޔަހޫދީންގެ ޢުދުވާނުގައި ޒަޚަމުވެ, ފަރުވާ ނުލިބިގެން ޝަހީދުވާނެ މީހުންގެ ޢަދަދު ކަމުގައި ވެސް ރިޕޯޓުގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
ޢުދުވާންތައް ހުއްޓައިލި ނަމަވެސް, ނުރައްކާތެރި ބަލިމަޑުކަމާ ގުޅިގެންނާއި, ޞިއްޙީ ނިޒާމު އާރާސްތު ކުރުމާއި ނަރުދަމާ ނިޒާމު މަރާމާތު ކުރުމަށް ހުރި ގޮންޖެހުންތަކާ ގުޅިގެން 11,580 އެއްހާ މީހުން މަރުވާނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ކަމުގައި ވެސް ރިޕޯޓުގައި ބުނެފައިވެއެވެ.
އޮކްޓޫބަރު 7 ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ޔަހޫދީ ފައުޖުން ޣައްޒާގައި ހިންގަމުންދާ ލާއިންސާނީ ޢުދުވާނުގައި މިހާތަނަށް 29,000 އެއްހާ މީހުން ވަނީ ޝަހީދު ކޮށްލާފައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ގިނައީ އަންހެނުންނާއި މައުސޫމު ކުޑަކުދިންނެވެ. އަދި, ޒަޚަމު ކޮށްލާފައިވާ މީހުންގެ ޢަދަދު ވަނީ 69,000 އަށް އުފުލިފައެވެ.