ތަޢުލީމާއި ޢާންމު ސިއްޙަތަށް ކުރާ ހޭދައަށްވުރެ ދަރަނި ބޮޑުވުމަކީ ގޮންޖެހުމެއް: ގެދޮރުވެރިކަމާބެހޭ ވަޒީރު

ތަޢުލީމާއި ޢާންމު ސިއްޙަތަށް ކުރާ ހޭދައަށްވުރެ ދަރަނި އަދާކުރަން ކުރަންޖެހޭ ޚަރަދު ބޮޑުވުމަކީ ދެމެހެއްޓެވިނިވި ތަރައްޤީގެ ލަނޑުދަނޑިތައް ޙާސިލްކުރުމަށް އޮތް އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުންކަމަށް ގެދޮރުވެރިކަމާ ބިމާ ޢުމްރާނީ ތަރައްޤީއާއި ބެހޭ ވަޒީރު ޑރ. ޢަލީ ޙައިދަރު އަޙްމަދު ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ. ވަޒީރު މިހެން ވިދާޅުވީ "ޔުނައިޓެޑް ނޭޝަންސް، އިކޮނޮމިކް އެންޑް ސޯޝަލް ސަރވޭ އޮފް އޭޝިއާ އެންޑް ޕެސިފިކް 2024" ޑައިލޮގްގައި ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަމުންނެވެ.

"ޔުނައިޓެޑް ނޭޝަންސް، އިކޮނޮމިކް އެންޑް ސޯޝަލް ސަރވޭ އޮފް އޭޝިއާ އެންޑް ޕެސިފިކް 2024" ޑައިލޮގް ކުރިއަށްގެންދަނީ ގެދޮރުވެރިކަމާ ބިމާ ޢުމްރާނީ ތަރައްޤީއާއި ބެހޭ ވުޒާރާއާއި، ޔޫ.އެން (އެސްކެޕް) އަދި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤައުމީ ޔުނިވާރސިޓީ ގުޅިގެންނެވެ.

މި ޕްރޮގްރާމަކީ ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީގެ ލަނޑުދަނޑި(އެސްޑީޖީ)ތައް ޙާސިލްކުރުމުގައި ޤައުމުތަކުގެ ޙާލަތު ދިރާސާކޮށް، އެކަންކަމަކަށް ވާސިލުވުމަށް ޤައުމުތަކަށް ހުރި ގޮންޖެހުންތަކަށް ޙައްލު ހޯދުމަށް ބާއްވާ ޑައިލޮގެކެވެ.

ޑައިލޮގް ފެށުމަށް ބޭއްވި ރަސްމިއްޔާތުގައި، ގެދޮރުވެރިކަމާއި ބިމާ ޢުމްރާނީ ތަރައްޤީއާއި ބެހޭ ވަޒީރު ޑރ.ޢަލީ ޙައިދަރު އަޙުމަދު ވިދާޅުވީ ކޮވިޑް19ގެ ސަބަބުން، ރާއްޖޭގެ އިޤްތިޞާދަށް ލިބުނު ގެއްލުމުގެ އަސަރު ހުރިހާ ގޮތަކުން ކޮށްފައިވާކަމަށެވެ. ރާއްޖޭގެ މައި ސިނާޢަތަކީ ފަތުރުވެރިކަމަށްވާއިރު، އައު ވަޒީފާތައް އުފެދުން މަޑުޖެހުމާއި، ދިރިއުޅުމުގެ ޚަރަދުތައް މައްޗަށް އަރައިގެންދިއުމުގެ ސަބަބުން ދިރިއުޅުމުގެ ޙާލަތު ދަށަށްގޮސްދާނެކަމުގެ ބިރު އަދިވެސް އެބައޮތްކަމަށް ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި މޫސުމީ ބަދަލުތަކާއި، ގުދުރަތީ ކާރިސާތައްވެސް ރާއްޖޭއަށް އިތުރުވެރިފައިވާކަން ފާހަގަކުރައްވާ ވަޒީރު ވިދާޅުވީ، މީގެ ސިދާ އަސަރު ރައްޔިތުންގެ ދިރިއުޅުމާއި ޢުމްރާނީ ވަޞީލަތްތަކަށް ކުރަމުންދާކަމަށެވެ.

ވަޒީރު ވިދާޅުވީ ސަރަޙައްދީ ދިރާސާތަކުން ދައްކާގޮތުގައި، ރާއްޖެ ހިމެނޭހެން މިހާތަނަށް ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީގެ ލަނޑުދަނޑިތަކުން ހާސިލްވެފައިވަނީ %17އެއްހާ މިންވަރުކަމަށެވެ. މިއީ ރާއްޖެފަދަ ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ޤައުމަކުން ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ނަތީޖާއެއްކަމަށް ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ. ޤައުމީ ތަރައްޤީގެ ލަނޑުދަނޑިތަކުގެތެރޭގައި 17 ކަމެއް ހިމެނެއެވެ.
.
ވަޒިރު ވިދާޅުވީ އެ ލަނޑުދަނޑިތައް ޙާސިލްކުރުމަށް އޮތް އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކީ މާލީ ޙާލަތާއި ދަރަނި ބޮޑުވުންކަމަށެވެ.

"ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ޤައުމުތަކުގެ މެދުގައި މާލީ ފަރަގު އަހަރަކު 4ޓްރިލިއަން ޑޮލަރާ ދެމެދު އެބައުޅޭ. ހިތާމައަކީ ރާއްޖެ ފަދަ ބައެއް ޤައުމުތަކުން ދަރަންޏަށް ފައިސާ/ދަރަނި ނަގައިގެން ނޫނީ މަސައްކަތްތައް ކުރިއަށް ނުގެންދެވޭ ޙާލަތަށް ދިއުން. ބައެއް ޙާލަތުގައި ތަޢުލީމާއި ސިއްޙީ ދާއިރާއަށް ކުރާ ހޭދައަށްވުރެ ދަރަންޏަށް ބޮޑު ހޭދައެއް އެބަ ކުރަންޖެހޭ." ގެދޮރުވެރިކަމާ ބިމާ ޢުމްރާނީ ތަރައްޤީއާއި ބެހޭ ވަޒީރު ޑރ.ޢަލީ ޙައިދަރު އަޙުމަދު ވިދާޅުވިއެވެ.

މިކަމުގެ ސަބަބުން ދަޢުލަތުގެ ދަރަނި ބޮޑުވެ، ލޯނުތަކަށް ބަރޯސާވާންޖެހި ޤައުމުގެ ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީއަށް ކުރާ ހޭދަ ކުޑަކުރަންޖެހޭކަމަށް ވަޒީރު ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ.

ޑރ. ޙައިދަރު ވިދާޅުވީ މި މައްސަލަ ޙައްލުކުރުމަށް ޤައުމީ ފެންވަރުގައި މުހިންމުފިޔަވަޅުތައް އެޅުމަށް ސަރުކާރުން ނިންމާފައިވާކަމަށެވެ. އެގޮތުން ސިނާއަތްތައް ކުރިއަރުވާ، ފުޅާކޮށް ޓެކްސް ބޭސް ބޮޑުކުރުމަކީ އެންމެ މުހިންމު މަސައްކަތްކަމަށް ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ. ވަޒީރު ވިދާޅުވީ މިކަންކަން ހާސިލްކުރަން ވަގުތު ނަގާނެކަމަށާއި، ނަމަވެސް އުއްމީދަކީ ދެމެހެއްޓެނިވި ތަރައްޤީގެ ލަނޑުދަނޑިތައް ޙާސިލްކުރުމަށް ކުރާ މަސައްކަތުގައި ރާއްޖެ ފަހަތަށް ނުދިއުންކަމަށެވެ.

ބައެއް ދިރާސާތަކުން ދައްކާގޮތުގައި ރާއްޖެފަދަ ބައެއް ޤައުމުތަކުން 2030އަށް ހާސިލްކުރުމަށް ކަނޑައެޅި ބައެއް ލަނޑުދަނޑިތައް، ހާސިލްކުރުމަށް 2062ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް މަސައްކަތްކުރަންޖެހެއެވެ.

މިހާރު ކުރިއަށްދާ ޑައިލޮގްގެ ސަބަބުން، ރާއްޖެއަށް ބޭނުންތެރި ސިޔާސަޔުތަކެއް ކަނޑައެޅުމަށް އެހީތެރިކަން ލިބޭނެކަމަށް ގެދޮރުވެރިކަމާ ބިމާ ޢުމްރާނީ ތަރައްޤީއާއި ބެހޭ ވުޒާރާއިން ވިދާޅުވެއެވެ. މި ޑައިލޮގްގައި ކަމާގުޅުންހުރި ވުޒާރާތަކާއި މާލީ އިދާރާތައް އަދި ޤައުމީ ޔުނިވަރސިޓީގެ ދަރިވަރުން ބައިވެރިވެއެވެ.